De Chinese ambassadeur in Frankrijk beweerde vrijdag publiekelijk dat de Krim “van meet af aan bij Rusland hoort” en dat republieken die zijn ontstaan uit de voormalige Sovjet-Unie “geen volwaardige status hebben” in het internationale recht.
Lu Shaye, een “wolf warrior” diplomaat van het Chinese regime die vaak agressieve en controversiële uitspraken doet, werd op 21 april geïnterviewd door Franse media. Gevraagd naar zijn standpunt over de vraag of de Krim deel uitmaakt van Oekraïne, zei Lu: “Dat hangt af van hoe je het probleem bekijkt.”
Op aandringen van journalist Darius Rochebin zei Lu: “Het is niet zo eenvoudig” en hij verklaarde dat de Krim “van meet af aan bij Rusland hoorde”.
Verder ontkende Lu de soevereiniteit van voormalige Sovjetstaten Estland, Letland en Litouwen.
“In het internationaal recht hebben zelfs deze landen van de voormalige Sovjet-Unie niet de status, de effectieve status, omdat er geen internationale overeenkomst is die hun status van soeverein land concretiseert,” zei Lu.
Sinds de instorting van het communistische imperium van de Sovjet-Unie in 1991 zijn voormalige republieken als Oekraïne, Estland, Letland en Litouwen onafhankelijke soevereine staten geworden. De drie Baltische staten Estland, Letland en Litouwen zijn momenteel lid van de NAVO en de Europese Unie.
De opmerkingen van Lu werden door de Europese leiders sterk bekritiseerd.
De Oekraïense ambassadeur in Frankrijk, Vadym Omelchenko, reageerde op 22 april op Twitter met de opmerking dat er “geen ruimte is voor dubbelzinnigheid, de Krim hoort bij Oekraïne”.
🗣 @DariusRochebin : "Est-ce que la Crimée, à vos yeux, c'est l'Ukraine ?"
🗣 Lu Shaye : "Ça dépend comment on perçoit le problème […] Ce n'est pas si simple."
📺 #La26 pic.twitter.com/nspLMs9HO8
— LCI (@LCI) April 21, 2023
Omelchenko trok ook parallellen met China’s eigen territoriale kwesties die het met Rusland heeft: “Hier gaat het over de vraag ‘Wie bezit de Krim?’. Een volgende keer zou het kunnen worden uitgebreid naar de vraag ‘Wie bezit Vladivostok?’.”
Vladivostok, door China bekend als Yongmingcheng, is sinds de 13e eeuw op officiële Chinese kaarten officieel terug te vinden als China’s grondgebied. Later werd de havenstad naast de Russische keizerlijke naam Vladivostok tot op heden Hǎishēnwǎi genoemd.
De stad en de regio eromheen was het thuisland van China’s Mantsjoerijse etniciteit die over China heerste tijdens de Qing-dynastie. Het werd echter in 1860 door het tsaristische Russische rijk geannexeerd nadat China tijdens de Tweede Opiumoorlog door de Britten en Fransen was verslagen.
Voormalig leider van de Chinese Communistische Partij (CCP) Jiang Zemin ondertekende in 2001 een verdrag met de Russische president Vladamir Poetin, getiteld “Chinees-Russisch verdrag van goed nabuurschap, vriendschap en samenwerking”.
In het verdrag erkende Jiang officieel dat de Chinese gebieden die sinds de keizertijd door Rusland waren geannexeerd, van Rusland waren, en gaf hij ten minste 1,5 miljoen vierkante kilometer grondgebied dat aan China toebehoorde definitief aan Rusland, waaronder Wulianghai, het eiland Sachalin en Vladivostok (Hǎishēnwǎi), samen goed voor een gebied dat tientallen malen groter is dan dat van Taiwan.
De laatste jaren zijn er in China stemmen opgegaan tegen dit officiële standpunt van de CCP over de aan Rusland afgestane gebieden.
Omelchenko benadrukte aan het eind van zijn bericht: “Het Sovjetrijk bestaat niet meer. De geschiedenis gaat verder.”
Reactie Baltische landen
Antoine Bondaz, een China-expert bij de in Parijs gevestigde denktank Foundation for Strategic Research, wees er in een Twitterbericht op dat Lu’s opmerking “het bestaan zelf van landen als Oekraïne, Litouwen, Estland, Kazachstan, enz. ontkent.”
China's ambassador to France unabashedly asserts that the former Soviet republics have « no effective status in international law » as « sovereign states » 🤯
He denies the very existence of countries like Ukraine, Lithuania, Estonia, Kazakhstan, etc. 😳
WTF?! https://t.co/SdysHEaSRD
— Antoine Bondaz (@AntoineBondaz) April 21, 2023
Estland, Letland en Litouwen hebben kritiek geuit op de opmerkingen van Lu en hebben een reactie van Peking geëist.
Minister van Buitenlandse Zaken van Letland Edgars Rinkēvičs schreef op Twitter: “Opmerkingen van de Chinese ambassadeur in Frankrijk over het internationaal recht en de soevereiniteit van andere landen zijn volstrekt onaanvaardbaar. Wij verwachten uitleg van Chinese zijde en een volledige intrekking van deze verklaring.”
Remarks by the Chinese Ambassador in France concerning international law and sovereignty of nations are completely unacceptable. We expect explanation from the Chinese side and complete retraction of this statement https://t.co/S937uXJGWJ
— Edgars Rinkēvičs (@edgarsrinkevics) April 22, 2023
De Litouwse minister van Buitenlandse Zaken Gabrielius Landsbergis reageerde op Twitter: “Als iemand zich nog steeds afvraagt waarom de Baltische staten China niet vertrouwen om te ‘bemiddelen voor vrede in Oekraïne’, zie hier een Chinese ambassadeur die betoogt dat de Krim Russisch is en dat de grenzen van onze landen geen wettelijke basis hebben.”
Margus Tsahkna, minister van Buitenlandse Zaken van Estland, zei tegen de lokale media Delfi dat “het triest is dat een vertegenwoordiger van de Volksrepubliek China dergelijke standpunten inneemt. Een dergelijk standpunt is onbegrijpelijk.”
Frankrijk reageerde op 23 april door zich “volledig solidair” te verklaren met alle geallieerde landen die zich geraakt voelen door de opmerkingen van Lu en die “na decennia van onderdrukking” hun onafhankelijkheid hebben verworven.
“Wat specifiek Oekraïne betreft, dit land werd in 1991 door de hele internationale gemeenschap, inclusief China, erkend binnen zijn grenzen met inbegrip van de Krim”, zei de woordvoerder van het Franse ministerie van Buitenlandse Zaken.
Op zondag stuurden bijna 80 EU-wetgevers, samen met de Interparlementaire Alliantie voor China, een brief naar de Franse minister van Buitenlandse Zaken Catherine Colonna met het verzoek de Chinese ambassadeur persona non grata te verklaren vanwege zijn opmerkingen.
“Ambassadeur Lu Shaye verklaarde in het openbaar dat de voormalige Sovjetrepublieken geen effectieve status in het internationaal recht hebben, waarbij hij met name betoogde dat er ‘geen internationale overeenkomst is om hun status te concretiseren’. Dergelijke opmerkingen gaan de grenzen van een aanvaardbaar diplomatiek discours ver te buiten. Dit zijn ‘wolf warrior’ activiteiten op zijn ergst en dit mag niet onbeantwoord blijven”, aldus de brief, die werd gepubliceerd in Le Monde. “Wij vragen om ambassadeur Lu Shaye onmiddellijk persona non grata te verklaren als reactie op zijn volstrekt onaanvaardbare gedrag.”
“Wij hopen dat u deze stappen zult nemen om te benadrukken dat Frankrijk zich verbindt aan de centrale waarden die ons niet alleen in Europa verenigen, maar ook met gelijkgestemde partners elders,” werd eraan toegevoegd.
Een mengeling van de Sovjet-Unie en Tsaristisch Rusland
De CCP in China kreeg lange tijd steun van de Sovjet-Unie. Na de val van de Sovjet-Unie heeft de CCP nauwe banden aangeknoopt met Poetin, die als voormalige KGB agent de President van Rusland is geworden.
Zowel Peking als het Rusland onder leiding van Poetin delen een gemeenschappelijke visie tegenover het Westen dat wordt geleid door de Verenigde Staten. In februari 2022 kwamen de Russische en Chinese leiders overeen om een ‘partnerschap zonder grenzen’ aan te gaan. De CCP steunt dan ook de oorlog van Rusland in Oekraïne.
Gao Yusheng, voormalig ambassadeur van China in Oekraïne, wees er onlangs tijdens een forum op dat het buitenlands beleid van Poetin “een mengeling is van de voormalige Sovjet-Unie en Tsaristisch Rusland”.
In zijn diplomatieke loopbaan van meer dan 30 jaar was Gao gestationeerd in de voormalige Sovjet-Unie alsook in de landen die vroeger lid waren van de Sovjet-Unie.
Hij zei dat de kern van het buitenlands beleid van het Poetin-regime is om “de staten van de voormalige Sovjet-Unie te beschouwen als zijn exclusieve invloedssfeer, en het rijk terug te verenigen door middel van een door Rusland gedomineerde ‘eenwording’.”
Reuters heeft bijgedragen aan dit verslag.
Gepubliceerd door The Epoch Times (24 april 2023): China’s Ambassador to France Questions Sovereignty of Ex-Soviet States, Infuriating European Leaders
