De Chinese leider Xi Jinping introduceerde in 2018 een nieuwe strategie voor het buitenlands beleid, de zogenaamde “grootmachtdiplomatie.” Maar na vijf jaar is de diplomatie van Peking in wanorde, met de relatie tussen de VS en China en het Belt and Road Initiative die in de problemen zijn gekomen. Ook de machtsstrijd binnen de Chinese Communistische Partij (CCP) bracht volgens deskundigen verdere instabiliteit in het buitenlands beleid van het regime.
‘Grootmachtdiplomatie’ van de CCP in beroering
De Chinese leider was niet aanwezig op de recente G20-top in New Delhi, India. In plaats daarvan gaf Xi Premier Li Qiang de opdracht om in zijn plaats de internationale top bij te wonen. Sommige politieke analisten suggereren dat de afwezigheid van de heer Xi bij dit belangrijke evenement te wijten was aan de onstabiele binnenlandse politieke situatie.
China-waarnemer Wang He vertelde The Epoch Times op 13 september dat “Xi Jinping gemiddeld 14 keer per jaar naar het buitenland reisde voordat COVID-19 eind 2019 in China uitbrak. Maar sinds Xi Jinping eerder dit jaar werd ‘herkozen’, is de situatie abrupt omgekeerd en durft hij niet meer naar het buitenland te reizen, tenzij het essentieel is. In feite is zijn focus op binnenlandse politiek veel groter dan zijn focus op diplomatie, wat een pijnlijke politieke situatie voor hem is.”
China’s politieke commentator Zhang Tianliang vertelde The Epoch Times op 13 september dat de Verenigde Staten door het falen van de CCP een voorsprong hadden in diplomatie.
“Ten eerste hebben de Verenigde Staten en Vietnam een strategisch partnerschap op het hoogste niveau gesloten. Ten tweede sloegen de Verenigde Staten, de Europese Unie, de Arabische landen en Israël de handen ineen om een nieuwe versie van het Belt and Road Initiative op te zetten, waardoor de relatie tussen Europa, het Midden-Oosten en India hechter werd. Ten derde kwam India in het Zuiden, waar de CCP grote belangen heeft in Afrika, naar voren als een nieuwe leider en rolmodel,” zei Zhang.
Tijdens de G20-top lanceerde de Amerikaanse president Joe Biden, samen met de leiders van India, Saoedi-Arabië, de Verenigde Arabische Emiraten, Frankrijk, Duitsland, Italië en de Europese Unie, de Europese en Amerikaanse versie van het Belt and Road Initiative (BRI), dat door Amerikaanse functionarissen de “moderne specerijenroute” werd genoemd. Het initiatief omvat de aanleg van een economische corridor tussen India, het Midden-Oosten en Europa (IMEC). Alle deelnemende landen zullen binnen 60 dagen bijeenkomen om een actieplan en tijdlijn te ontwikkelen.
Zhang gelooft dat dit een cruciale stap is om de invloed van de CCP in Azië, Afrika en Latijns-Amerika te verzwakken.
“In het verleden heeft de CCP het Routekaart-initiatief gebruikt om haar ideologie te exporteren en haar controle over landen in Centraal-Azië, het Midden-Oosten en het Indiase subcontinent te realiseren. Nu is deze Europese en Amerikaanse versie van het Belt and Road Initiative een tegenwicht voor de CCP, en het heeft ervoor gekozen om te concurreren op het gebied van infrastructuur, een gebied waarin China gespecialiseerd is,” zei hij.
De Italiaanse premier Giorgia Meloni maakte tijdens de G20-top ook van de gelegenheid gebruik om de Chinese premier Li Qiang te vertellen dat Italië overweegt om zich terug te trekken uit het BRI.
De CCP heeft 1 biljoen dollar uitgegeven aan het BRI en experts zeggen dat deze pijler van China’s “grootmachtdiplomatie” zich nu in een ernstige crisis bevindt.
De betrekkingen tussen de VS en China zijn een andere belangrijke pijler van de “grootmachtdiplomatie” van de CCP. Toch neemt de confrontatie tussen de twee landen toe, waarbij de VS een blokkade opwerpt tegen het Chinese regime op het gebied van technologie, handel, mensenrechten en geopolitiek. Onlangs nog, nadat de Amerikaanse regering een onderzoek startte naar de chips van Huawei’s mobiele telefoons, uitte de woordvoerder van het Ministerie van Buitenlandse Zaken scherpe kritiek op de Verenigde Staten tijdens een persbriefing op 8 september.
Historisch gezien hebben opeenvolgende regeringen, nadat de CCP het economische beleid van “hervorming en openstelling” had voorgesteld, de betrekkingen met de Verenigde Staten als een van hun diplomatieke topprioriteiten beschouwd. Voormalig CCP-leider Deng Xiaoping, de drijvende kracht achter de “hervorming en openstelling”, zei ooit: “Na de Tweede Wereldoorlog werden de landen die de Sovjet-Unie volgden arm, en de landen die de Verenigde Staten volgden rijk.”
Voorafgaand aan de G20-top gaf Peking de “2023 Editie van de Standaardkaart van China” vrij. De nieuwe kaart bevat Taiwan, de eilanden in de Zuid-Chinese Zee en de betwiste gebieden langs de grens tussen China en India. Dit leidde tot kritiek van Taiwan, andere landen die territoriale aanspraken maken op de Zuid-Chinese Zee en India. De Verenigde Staten keerden zich tegen de “valse maritieme claims” van de CCP.
Interne strijd CCP
Conflicten tussen politieke groeperingen hebben het diplomatieke falen van de CCP verergerd, zeggen experts.
Zo werd de voormalige Chinese minister van Buitenlandse Zaken Qin Gang, een naaste vertrouweling van de heer Xi, eind juli plotseling uit zijn functie ontheven. Er ontstond nieuwe onzekerheid over de vraag of de heer Xi de APEC-top in San Francisco in november zal bijwonen en president Biden zal ontmoeten.
Politiek commentator Wang He denkt dat de heer Xi zich ervan bewust is dat zijn politieke tegenstanders binnen het ministerie van Buitenlandse Zaken de heer Qin ten val hebben gebracht.
Wang Yi, lid van het Politbureau van de CCP, lijkt de interne strijd om Qin te vervangen te hebben gewonnen, maar zijn situatie lijkt ook niet erg optimistisch, volgens Wang He.
Volgens de Chinese editie van The Wall Street Journal ging het gerucht dat Wang Yi deze maand de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties zou bijwonen, maar dat Xi in plaats daarvan de Chinese vicepresident Han Zheng had gestuurd.
Wang He denkt dat Xi het ministerie van Buitenlandse Zaken niet meer vertrouwt sinds de krachten achter Wang Yi de beschermeling van Xi, de heer Qin, uit de weg hebben geruimd. Wang Yi is naar verluidt pro-Russisch en meer havikistisch tegenover de Verenigde Staten dan zijn voorganger. Ondanks de verslechterde relatie tussen China en de Verenigde Staten is dhr. Xi waarschijnlijk niet bereid om onmiddellijk een agressief buitenlands beleid te voeren ten opzichte van de Verenigde Staten, aldus dhr. Wang He.
De China-waarnemer gelooft dat de controle van de heer Xi over het ministerie van Buitenlandse Zaken nog steeds beperkt is, omdat zijn zogenaamde ingrijpende anticorruptiecampagne het ministerie ongemoeid heeft gelaten.
Jane Tao heeft bijgedragen aan dit verslag.
Gepubliceerd door The Epoch Times (18 september 2023): The CCP’s Political Struggles Destabilize China’s Foreign Policy: Experts
