Het zogenaamde “gouden tijdperk” van de Chinees-Britse betrekkingen is voorbij, aldus de Britse premier Rishi Sunak op maandag.
Maar Sunak verwierp wat hij noemde “simplistische Koude Oorlog-retoriek” en zei dat hij zich tegenover de concurrenten van het VK zal opstellen met “robuust pragmatisme” in plaats van “grote retoriek”.
In zijn eerste belangrijke toespraak over het buitenlands beleid tijdens het jaarlijkse Lord Mayor’s Banquet in de Guildhall in Londen, beloofde Sunak ook “Oekraïne bij te staan zolang dat nodig is” en beloofde hij de militaire steun volgend jaar te handhaven en zelfs te verhogen.
Maar de toespraak richtte zich vooral op het door de Communistische Partij geregeerde China, dat volgens hem “overduidelijk wedijvert voor wereldwijde invloed door gebruik te maken van alle middelen van staatsmacht”.
“Laten we duidelijk zijn. Het zogenaamde gouden tijdperk is voorbij, samen met het naïeve idee dat handel automatisch zou leiden tot sociale en politieke hervormingen,” zei Sunak, en hij voegde eraan toe: “Maar we mogen ook niet vertrouwen op simplistische retoriek uit de Koude Oorlog.”
De premier zei dat hij erkent dat het autoritaire regime “een systematische uitdaging vormt voor onze waarden en belangen”, waarbij hij verwees naar de onderdrukking van de anti-zero-COVID protesten en de arrestatie en mishandeling van een BBC journalist op zondag.
Maar hij zei ook dat het Verenigd Koninkrijk “het belang van China niet zomaar kan negeren” voor wereldaangelegenheden, wereldwijde economische stabiliteit of kwesties als klimaatverandering.
Robuust pragmatisme
Sunak sprak zich uit tegen wat hij “kortetermijndenken of ijdele hoop” noemde, en zei dat de tegenstanders en concurrenten van het VK over een langetermijnplan beschikken.
Hij zei dat het Verenigd Koninkrijk “een evolutionaire sprong zal maken in haar aanpak”, door het versterken van de verdediging van “onze waarden en de openheid waarvan onze welvaart afhangt”, de economie in eigen land, alsook het houding tegenover concurrenten, “niet met grote retoriek, maar met robuust pragmatisme”.
De premier zei dat de regering de Europese betrekkingen van het VK “nieuw leven zal inblazen”, “een langetermijnvisie” zal hanteren ten aanzien van China, de veerkracht en de economische zekerheid van het VK zal versterken, en relaties zal opbouwen in de Indo-Pacifische regio.
Sunak verwees naar het recente besluit van de regering om een Chinees bedrijf te verplichten het grootste Britse microchipbedrijf dat het in handen heeft gekregen te verkopen. Hij verwees tevens naar zijn recente bezoek aan Indonesië, en zei dat het VK, de Verenigde Staten, Australië, Japan en vele anderen “de vlijmscherpe concurrentie zullen beheren” met diplomatie, betrokkenheid en verbetering van de weerbaarheid, met name op vlak van de economische veiligheid.
Meer details zullen worden uiteengezet in de bijgewerkte geïntegreerde evaluatie van het veiligheids-, defensie-, ontwikkelings- en buitenlands beleid van de regering, aldus Sunak.
De toespraak markeert een duidelijke versoepeling van de retoriek sinds zijn verkiezingscampagne, toen hij zei dat het Chinese regime “de grootste bedreiging voor de veiligheid en welvaart van Groot-Brittannië en de wereld deze eeuw” vormt. Recentelijk omschreef hij het regime ook als “de grootste staatsbedreiging voor onze economische veiligheid”.
Het staat ook in contrast met zijn havikistische voorgangster Liz Truss, die in april opriep tot een “wereldwijde NAVO” om internationale bedreigingen aan te pakken. Zij waarschuwde de Chinese communistische partij ook voor een invasie van Taiwan.
Delen van Sunak’s toespraak werden eerder op maandag in een persbericht gepubliceerd. In haar commentaar op de aanpak van de premier van “robuust pragmatisme” zei Alicia Kearns, voorzitter van de Commissie Buitenlandse Zaken, dat zij vindt dat het VK met China moet samenwerken, maar drong er bij Sunak op aan “rode lijnen” in de relatie te trekken.
Kearns is het eens met een pragmatische aanpak, zei ze tegen de BBC, en voegde eraan toe dat betrokkenheid moet inhouden dat “harde gesprekken worden gevoerd” en “rode lijnen worden getrokken”.
“We willen geen illegale politiebureaus op Brits grondgebied. We willen niet dat hun ambassadepersoneel mensen die naar ons land willen vluchten in elkaar slaat. En we willen niet dat onze fantastische journalisten zoals [Edward Lawrence] in de straten van China in elkaar worden geslagen. We willen ook dat ze de mensenrechten moeten erkennen en respecteren,” zei Kearns.
Zondag werd BBC-verslaggever Edward Lawrence gearresteerd en naar verluidt geslagen door de Chinese politie toen hij verslag uitbracht over protesten in Shanghai.
Het is onduidelijk hoe het China-beleid van Sunak er in de praktijk uit zal zien, maar de versoepelde retoriek van de premier kreeg scherpe kritiek van de voormalige leider van de Conservatieve Partij, Sir Iain Duncan Smith, die zijn teleurstelling uitsprak over de toon van Sunak tegenover Peking.
“Geen idee of de Britse [regering] enig gevoel voor ironie heeft, zo niet, dan zouden ze dat wel moeten hebben”, zei de China-havik op Twitter.
“Terwijl een BBC-journalist in elkaar werd geslagen terwijl hij verslag deed van protesten, wrong de Britse [regering] zichzelf in allerlei bochten om te proberen haar beleid ten aanzien van China uit te leggen als Robuust Pragmatisme, je kan het zo gek niet bedenken.”
In een interview met Channel 4 News zei Duncan Smith dat robuust pragmatisme kan betekenen “wat je maar wilt dat het betekent”, en hij voegde eraan toe: “Dat klinkt mij in de oren alsof het dicht in de buurt komt van verzoening.”
Op de vraag of hij echt gelooft dat het dicht bij toegeeflijkheid komt, antwoordde Duncan Smith: “Dat doe ik omdat ik denk dat de vrije wereld te lang de ogen heeft gesloten voor de wantoestanden en bedreigingen van China.”
Verwijzend naar de sancties van Peking tegen hem en andere politici vanwege hun kritiek op de mensenrechten van de Chinese communistische partij, zei Duncan Smith dat het Chinese regime “ons als zwak zal behandelen” tenzij het VK “duidelijk en krachtdadig” is.
“En als ze dat doen, doen ze dat omdat ze denken dat we hen dan uiteindelijk zullen paaien. En ik denk dat de weg naar toegeeflijkheid die we in de jaren dertig al eens hebben bewandeld, als je er ook maar iets uit wilt leren, aantoont dat hoe meer je toegeeflijker bent tegenover dictaturen die hun volk gezag opleggen en de mensenrechten wegnemen, hoe meer je in gevaarlijk vaarwater terechtkomt”, zei hij.
Gepubliceerd door The Epoch Times (29 november 2022): Sunak zegt dat ‘gouden tijdperk’ met China voorbij is en verwerpt ‘Koude Oorlog-retoriek’.
