De Chinese Communistische Partij (CCP) heeft de 100e verjaardag van haar oprichting gevierd met een orgie van zelfverheerlijking.
Het momentum werd gedurende maanden opgebouwd, met dagelijks uitgaves van posters over mijlpalen in de geschiedenis van de partij. Een aparte reeks posters droeg citaten van Xi Jinping, die het volk herinnerden aan onvergetelijke gedachten als “onderwijs is essentieel voor het land en de partij” en “het absolute leiderschap van de partij over het leger is een kenmerkend aspect van het Chinese socialisme, en een belangrijke bron van politieke kracht voor de partij en de staat”.
Niet genoemd in al deze verhalen over het glorieuze verleden waren de historische mislukkingen, zoals de door mensen veroorzaakte hongersnood van de Grote Sprong Voorwaarts en het destructieve beleid van de Grote Proletarische Culturele Revolutie. De campagne tegen het “historisch nihilisme” – het aanvechten van de officiële versie van de geschiedenis – kan inderdaad gevaarlijk zijn voor degenen die vraagtekens plaatsen.
Als bevestiging van hun patriottisme gingen burgers van peuters tot volwassenen gekleed in enigszins fantasierijk nagemaakte Rode Legerpakken, compleet met rode sterren op hun petten. Het rode toerisme – bezoeken aan de heiligdommen van het Chinese communisme zoals Mao Zedongs geboortehuis in Shaoshan en de plaats waar de CCP werd opgericht in Shanghai- bloeide op, waarbij veel toeristen passend waren uitgedost in kostuums van het Rode Leger of T-shirts met het “100”-logo.
Toen de dag naderde, verlichtte het iconische Vogelneststadion de hemel van Peking met een gigantisch vuurwerk. Een dag later reikte Xi gouden medailles uit aan 29 mensen die als China’s meest waardige partijleden werden beschouwd. En er werd een set van 20 herdenkingspostzegels uitgegeven in een envelop met goudkleurig opschrift: “blijf trouw aan de oorspronkelijke aspiratie en de stichtingsopdracht van de partij”.
De staatsmedia maakten bekend dat er meer dan 1300 felicitatiebrieven werden ontvangen van buitenlandse politieke partijen en staatsleiders, waarvan velen de wens uitspraken dat de Partij haar bestuurlijke ervaring zou delen en de internationale samenleving zou leiden bij het aanpakken van de huidige uitdagingen, zoals klimaatverandering en onevenwichtige ontwikkeling. In Londen legde Zheng Zeguang, Pekings ambassadeur in het Verenigd Koninkrijk die was benoemd na het abrupte vertrek van zijn controversiële, strijdlustige “wolvenstrijder” voorganger Liu Xiaoming, een krans bij het graf van Karl Marx.
Het hoogtepunt van deze extravaganza, Xi’s langverwachte toespraak, stelde niet teleur. Gekleed in een Mao-pak dat in schril contrast stond met de standaard marineblauwe pakken, strakke witte overhemden en conservatieve stropdassen van de andere hoogwaardigheidsbekleders op de eretribune, prees Xi in zijn toespraak het verleden en blikte hij tegelijkertijd vooruit naar de toekomst. Onder leiding van de CCP, zo verklaarde hij, had China de status van welvarende samenleving bereikt en zou het blijven bloeien. Hij beloofde dat de centrale regering de jurisdictie over Hongkong en Macao zou uitoefenen “om de nationale veiligheid te waarborgen” en Taiwan zou “herenigen”: China’s opkomst zou “niet te stuiten” zijn. Elk onderdeel werd gevolgd door een enthousiast applaus van het publiek, waarbij de meest strijdlustige uitspraken de meest enthousiaste reacties opriepen.
De meest opvallende van Xi’s uitspraken was dat “het Chinese volk nooit zal toestaan dat buitenlandse krachten [hen] pesten, onderdrukken of tot slaaf maken” en dat “iedereen die dat durft te proberen zijn hoofd bloedig zal stoten tegen een Grote Muur van staal, gesmeed door meer dan 1,4 miljard Chinezen.”
Naast applaus van toeschouwers, trok de verklaring al snel 900 miljoen views op Twitter. De Engelse versie veranderde Xi’s woorden in het iets minder confronterende: “Iedereen die dat zou proberen, komt op ramkoers te liggen met een grote muur van staal, gesmeed door meer dan 1,4 miljard Chinezen.” Maar het is de Chinese versie die het best herinnerd zal worden.
Net zoals de excessen van elk feest worden gevolgd door de nuchtere realiteit van de ochtend erna, schuilt er achter de pracht en praal en bravoure van de 100e verjaardag van de CCP een minder stralende realiteit. Misschien symbolisch: het briljante vuurwerk, hoe spectaculair ook, deed weinig om de beroemde vervuilde lucht van de hoofdstad te verbeteren of de belofte van de partij om koolstof-neutraal te worden tegen 2060 vooruit te helpen. Verrassend genoeg was er geen parade, en een ambtenaar antwoordde op een vraag van een verslaggever dat de soldaten nodig waren om de grenzen van het moederland te beschermen. Hij zei niet tegen wie, en het aantal militairen op de eretribune en als erewacht bij ceremonies was indrukwekkend groot. De bezorgdheid over het bewaken van de grenzen van het land lijkt oprecht te zijn, aangezien ten minste twee van de 29 gouden medailles werden ontvangen door etnische minderheden voor hun werk bij het stabiliseren van hun gebieden en een derde werd toegekend aan een Han-Chinees voor niet nader gespecificeerde daden ter verdediging van China’s soevereiniteit in de Zuid-Chinese Zee.
In Hong Kong, dat tegelijkertijd de 24e verjaardag van zijn toetreding tot China vierde – vieren is misschien het verkeerde woord – was de stemming somber. De pas benoemde hoofdsecretaris John Ka-chiu Lee waarschuwde dat “externe krachten nog steeds klaar staan om problemen te veroorzaken, vooral wanneer veel landen onze natie willen aanvallen terwijl deze vreedzaam sterk wordt”. Er werden geen vergunningen afgegeven voor bijeenkomsten op grond van het feit dat deze de verspreiding van het coronavirus in de hand zouden kunnen werken, en de politie begon Victoria Park, de traditionele plaats van zowel protesten als herdenkingsplechtigheden, tegen de middag op de dag voor de verjaardagsviering te ontruimen. Op gevaar af te worden gearresteerd op grond van de nieuwe Hongkongse wet op de nationale veiligheid, deelden enkele kleine groepen en individuen niettemin protestfolders uit. De officiële viering zelf was ingetogen, met een estafetteloop met fakkels, helikopters die over de haven vlogen en een brandweerboot die een watersaluut spoot.
China heeft meer aan zijn hoofd dan Hongkong en zijn andere grenzen. Xi heeft geen opvolger aangewezen, waardoor speculaties blijven bestaan dat zijn verschijning in een kopie van hetzelfde pak dat Mao droeg tijdens de oprichtingsceremonie van de CCP in 1949 bedoeld was om aan te geven dat hij, net als de voorzitter, niet van plan was ooit met pensioen te gaan. Nu het Centraal Comité van de Partij in 2022 bijeenkomt, zullen dergelijke speculaties alleen maar toenemen. Het feit dat hij zoveel macht in zijn handen heeft geconsolideerd zou niet alleen een gevaar voor de Partij maar ook voor China zelf kunnen betekenen als hij faalt.
Zoals goede marxisten weten – of althans beweren te geloven – is de economie de onderbouw waarop al het andere in de maatschappij is gebouwd. En na een scherpe opleving na de door de pandemie veroorzaakte krimp, begint de Chinese economie te verzwakken. Xi is zich er al lang van bewust dat een grondige economische herstructurering nodig is, maar de weerstand van gevestigde binnenlandse belangen is groot geweest. Zijn pogingen om critici de mond te snoeren, zoals de opsplitsing van Jack Ma’s Alibaba/Ant Financial-imperium, lijken het concurrentievermogen van China eerder te zullen aantasten dan versterken.
Terwijl het aantal beschuldigingen van corruptie toeneemt – in januari werd Lai Xiaomin, de CEO van Huarong Asset Management, terechtgesteld wegens omkoping, hebzucht en aanverwante zonden – is de weg vooruit onduidelijk. Het in gebreke blijven van Huarong, de grootste Chinese emittent van buitenlandse schuld in dollars (22 miljard dollar in totaal), zou een crisis kunnen veroorzaken, aangezien de staat meerderheidsaandeelhouder is.
Xi’s belangrijkste beleid, het Belt and Road Initiative (BRI), is ook in de problemen gekomen. In Montenegro is de aanleg van een snelweg die wordt omschreven als een weg naar nergens en die wordt gefinancierd door een Chinese staatsbank en gebouwd door een Chinees staatsbedrijf, stopgezet toen Montenegro de kosten niet meer kon opbrengen; het land heeft de Europese Unie om hulp gevraagd. Nadat premier Sheikh Hasina van Bangladesh had aangekondigd dat zij 5,72 miljard dollar zou schrappen uit twee spoorwegprojecten die deel uitmaakten van de BRI-overeenkomst tussen beide landen, omdat Chinese bedrijven voor de bouw driemaal de normale prijs hadden gevraagd, trok China de financiering in. In Australië annuleerde de centrale regering de BRI-overeenkomsten tussen de staat Victoria en China, omdat ze niet strookten met het Australische buitenlandse beleid.
Telecommunicatiegigant Huawei is ook in de problemen gekomen in Canada, Zweden en elders.
Het vuurwerk mag dan weinig hebben bijgedragen aan China’s algemene problemen in verband met luchtvervuiling, het besluit om de productie van kolenmijnen uit te breiden om de economische groei te stimuleren, zal dat zeker wel doen.
Xi maakt zich geen illusies dat de weg die voor hem ligt gemakkelijk zal zijn, zoals blijkt uit zijn aansporingen aan het Chinese volk om zich te verenigen en voort te bouwen op de verworvenheden van het verleden. Het buitenland de schuld geven van China’s problemen, zoals de Chinese staatsmedia doorgaans doen, kan in eigen land weerklank vinden. Maar gespierd nationalisme en retorische recitaties van ideologieën lossen deze problemen niet op en kunnen ze, zoals agressieve “wolvenstrijder” tactieken hebben aangetoond, zelfs verergeren.
In het oude Rome gebruikten keizers brood en spelen om hun populariteit te vergroten. Dat werkte totdat de kosten van de bouw van het colosseum en de organisatie van de spelen het rijk naar het faillissement brachten. De regering van Xi heeft bewezen dat ze in staat is glinsterende voorstellingen te verzorgen. Of zij voldoende rijst kan blijven produceren, zal de echte test zijn voor Xi’s beloften voor de verjonging van de Chinese natie.
June Teufel Dreyer is hoogleraar politieke wetenschappen aan de Universiteit van Miami, senior fellow van het Foreign Policy Research Institute, faculteitsadviseur van de Rumsfeld Foundation, en voormalig commissaris van de U.S.-China Economic and Security Review Commission. Dr. Dreyer heeft verschillende boeken geschreven over China’s etnische minderheden, China’s politieke systeem, China-Taiwan betrekkingen, en Sino-Japanse betrekkingen.
De standpunten in dit artikel zijn de meningen van de auteur en komen niet noodzakelijk overeen met de standpunten van The Epoch Times.
Origineel gepubliceerd door The Epoch Times (2 juli 2021) : The Morning After the CCP’s Party
