Is het ‘Chinese wonder’ aan het verdwijnen? De op een na grootste economie ter wereld worstelt met een groot aantal verschillende uitdagingen. Het land heeft te maken met economische groei onder de trend, een instortende munt, stijgende jeugdwerkloosheid, krimpende productieactiviteit en een vastgoedsector die verzadigd is met financiële problemen.
China worstelt met “enorme structurele problemen” die een bedreiging vormen voor de algehele economische vooruitgang, zegt Nicholas Lardy, niet-resident senior medewerker aan het Peterson Institute for International Economics (PIIE). Hij voegt eraan toe dat Peking waarschijnlijk nooit meer groeicijfers van 8 of 9 procent zal zien.
“De hausse is voorbij”, aldus Nicholas Lardy.
Vorig jaar rapporteerde de Chinese economie een jaarlijkse groei van 3 procent. In 2021 en 2020 was dat respectievelijk 8,4 procent en 2,2 procent. Sinds de groei van meer dan 14 procent in 2007 is de groei van het BBP op een neerwaarts pad.
Maar terwijl sommigen beweren dat Peking in een neerwaartse spiraal zit naar een expansie van 2 procent te midden van verschillende problemen in het land, beweert Lardy dat hij dit niet ziet in de gegevens die hij bekijkt.
“Ik denk dat hun groei de komende jaren waarschijnlijk aanzienlijk hoger zal liggen, in de 3 procent,” zei hij tijdens een online evenement van het Center for Strategic and International Studies (CSIS). “Ik denk zeker dat er veel structurele problemen zijn. Er zijn een aantal bedreigingen. Maar ik denk niet dat ze hieraan ten onder gaan.”
Ondanks het feit dat de meeste beperkingen op het gebied van de volksgezondheid uit het pandemie-tijdperk, zero-COVID, zijn afgeschaft en de economie is heropend, zijn de verwachtingen van economen voor een aanzienlijke groei nooit uitgekomen. De consumentenvraag was anemisch, wat resulteerde in een deflatoir klimaat in juli. De export is ingestort omdat de vraag van belangrijke handelspartners, die kampen met een hardnekkig hoge inflatie en een vertragende groei, achterblijft bij de trend. De effecten van de ineenstorting van de vastgoedmarkt, die goed is voor ongeveer twee derde van het vermogen van Chinese huishoudens, werken door in de bredere economie.
Dit alles heeft de Chinese overheid en de People’s Bank of China (PBOC) ertoe aangezet om de afgelopen maanden meerdere stimuleringsmaatregelen te lanceren, van het verlagen van de belangrijkste rentetarieven tot het verlagen van belastingen op aandelenhandel. Een koor van marktanalisten stelt dat Peking bazooka-achtige stimuleringsmaatregelen moet afvuren om het economische landschap nieuw leven in te blazen.
“Sommige markten zetten zich schrap voor het soort bazooka-stimuleringsreactie dat we in het recente verleden hebben gezien toen China het economisch moeilijk had. Maar we zijn er helemaal niet zeker van dat we dat deze keer zullen zien”, zegt Robert Carnell, regionaal hoofd onderzoek Azië-Pacific bij ING, in een nota.
Maar het gebrek aan een krachtige reactie “wijst op een zorgwekkende mate van beleidsverlamming”, zegt Julian Evans-Pritchard, hoofd Chinese economie bij Capital Economics, in een rapport. Zonder een significante stimuleringsreactie “kan de neergang nog wel even aanhouden”, aldus Evans-Pritchard.
“We verwachten nu een groei van slechts 3,0% op jaarbasis voor de rest van het jaar”, schreef hij. “Dit is gebaseerd op de aanname dat beleidsmakers uiteindelijk krachtiger zullen ingrijpen. Maar zelfs dan zal een eventuele economische heropleving waarschijnlijk bescheiden zijn, gezien de structurele daling van de trendmatige groei.”
Economen stellen dat beleidsmakers een zwakkere economische groei tolereren en het gaspedaal niet intrappen vanwege de enorme schulden waar alle overheidsniveaus mee te maken hebben.
China’s schuldenberg
De met schulden beladen Chinese vastgoedtitanen Country Garden en Evergrande Group hebben alle media-aandacht naar zich toe getrokken. Maar ook regeringen hebben te maken met de realiteit van dieprode inkt. En Jude Blanchette, de Freeman Chair in China Studies, vertelde het CSIS-evenement dat deze schuldenkwesties een “plafond voor groei” vormen.
De federale schuld is sinds 2011 omhooggeschoten omdat de overheid het zinken van de Titanic probeerde te voorkomen tijdens verschillende economische gebeurtenissen, waaronder de wereldwijde financiële crisis van 2008-09 en de daling van de vastgoedsector in 2015. De nationale schuld wordt geschat op meer dan 14 biljoen dollar, een stijging van 36 procent ten opzichte van 2022, en vertegenwoordigt ongeveer 250 procent van het BBP. Dit is hoger dan in de VS, maar lager dan in Japan.
De grootste zorg onder economen is dat deze trend kan leiden tot een financiële crisis of een langdurige economische malaise, vergelijkbaar met het verloren decennium van Japan in de jaren negentig.
Maar niet alleen de centrale overheid heeft te maken met torenhoge schulden. Lokale overheden – provinciale en gemeentelijke – zien enorme schuldenvolumes, naar schatting 12,8 biljoen dollar in 2022. Bovendien hebben leiders moeite om de groeiende kosten voor het schuldbeheer bij te houden.
Guizhou, een provincie in het zuidwesten, is bijvoorbeeld een van de regeringen met de meeste schulden in het land, met een schuld van bijna $166 miljard aan het einde van vorig jaar. De schuld/BBP-ratio is 62 procent.
Hegang, een Chinese stad die aan Rusland grenst, heeft schulden die meer dan het dubbele zijn van de fiscale inkomsten. Functionarissen hebben op deze fiscale gaten gereageerd door meer financiële beperkingen door te voeren als gevolg van enorme jaarlijkse begrotingstekorten.
Deskundigen merken op dat de financieringsvehikels van de lokale overheid (LGFV’s) hebben bijgedragen aan deze problemen. LGFV’s hebben gefunctioneerd als financieringsmechanismen om infrastructuurprojecten te ondersteunen. In 2020 keurden Guangzhou en Shanghai bijvoorbeeld respectievelijk 25 miljard en 38 miljard dollar goed voor infrastructuurprojecten. Jaren later blijkt uit nieuwe gegevens dat een recordaantal LGFV’s in juli hun kortlopende schulden niet hebben afbetaald, voor in totaal ongeveer 260 miljoen dollar.
“Te midden van een vertragende economie en een kwakkelende vastgoedmarkt vormen met schulden beladen gemeenten nu een potentieel risico voor China’s economische groei en financiële stabiliteit”, schrijven analisten van PIMCO in een onderzoeksnotitie. “Als LGFV’s in gebreke zouden blijven, zou dat waarschijnlijk leiden tot volatiliteit op de financiële markten van China, grotere kredietspreads, een daling van de rente als gevolg van een vlucht van bedrijfsobligaties naar kwalitatievere staatsobligaties en zelfs een verzwakking van de yuan.”
Maar alle negatieve effecten zouden van korte duur zijn, voegden ze eraan toe.
De centrale overheid heeft vorige maand hervormingen doorgevoerd waardoor lokale overheden $140 miljard aan LGFV-schuld kunnen vervangen door lokale obligaties. Chinese leiders hebben beloofd een “pakket maatregelen” te gebruiken om de kwetsbaarheid van lokale schulden af te wenden. Dit zou kunnen inhouden dat de centrale overheid obligaties uitgeeft om gemeenten te redden, ondanks dat overheidsfunctionarissen lokale overheden eerder dit jaar vertelden dat er geen reddingsoperaties zouden komen.
Volgens Fitch Ratings wordt verwacht dat de Chinese regio’s met de grootste schuldenlast nieuwe emissies zullen gebruiken om uitstaande schulden af te lossen, waardoor de totale schulden nog verder zullen oplopen.
Implicaties
Terwijl de deskundigen debatteren over de vraag of China een langdurige vertraging of een crash zal meemaken, is het ook de vraag hoe Peking zal reageren. Zullen de leiders meer marktgerichte hervormingen steunen of zullen ze de staatscontrole nog verder versterken? Wat zou dit bovendien betekenen voor de wereldeconomie, gezien het feit dat China goed is voor ongeveer een derde van de wereldwijde groei?
Lardy denkt dat de Chinese vertraging invloed kan hebben op bepaalde landen die nauw verbonden zijn met China.
“Het zal een groter effect hebben op Duitsland dan op de Verenigde Staten,” zei hij. “Maar als je wereldwijd kijkt, denk ik dat er een tendens is om het belang van China te overschatten.”
In de toekomst kan een opleving afhangen van het feit of Peking banken aanmoedigt om leningen te verstrekken en consumenten stimuleert om geld uit te geven. Als deze inspanningen mislukken, spreken sommige economen over de mogelijkheid van een stagnatie zoals in Japan.
Gepubliceerd door The Epoch Times (01 september 2023): ‘The Boom is Over’: China’s Economy Grapples With Structural Problems, Debt Mountain
