De wereldwijde schuldenlast is in het eerste kwartaal met 8,3 biljoen dollar gestegen tot 305 biljoen dollar, bijna een recordhoogte, volgens nieuwe gegevens van het Institute of International Finance (IIF).
De recordhoogte bedraagt 306,5 biljoen dollar, en werd bereikt in het eerste kwartaal van 2022.
Het in Washington gevestigde IIF meldde in haar laatste verslag dat overal ter wereld, van huishoudens tot overheden, steeds meer schulden worden aangegaan.
Uit de cijfers van het IIF blijkt dat de wereldwijde overheidsschuld met 2,2 biljoen dollar is gestegen, de schuld van huishoudens met 1,1 biljoen dollar, die van financiële ondernemingen met 2,1 biljoen dollar en die van niet-financiële ondernemingen met 3,1 biljoen dollar. Deze cijfers zijn aanzienlijk gestegen, met meer dan 17 procent, vergeleken met de periode vóór de COVID-19 pandemie, aangezien de totale wereldwijde schuld in het vierde kwartaal van 2019 260,3 biljoen dollar bedroeg.
Onderzoekers waarschuwen dat de schuldtotalen zullen blijven stijgen en dat dit “belangrijke gevolgen zal hebben voor de internationale schuldmarkten, vooral wanneer de rente langere tijd hoger blijft.”
“Met bijna 305 biljoen dollar is de wereldwijde schuld nu 45 biljoen dollar hoger dan het niveau van voor de pandemie en de verwachting is dat deze fors zal blijven stijgen: Ondanks de bezorgdheid over een mogelijke kredietcrisis na de recente onrust in de banksector van de VS en Zwitserland blijft de behoefte aan overheidsleningen groot”, aldus het IIF.
Maar een ander belangrijk punt is de dramatische stijging van de kosten voor een kredietverlening, aldus het IIF.
“De combinatie van hoge schulden en stijgende rentetarieven heeft de kosten van de kredietverlening opgedreven, waardoor bezorgdheid is ontstaan”, aldus het rapport.
Sinds begin vorig jaar zijn de Federal Reserve en andere centrale banken begonnen met een reeks maatregelen, een mix van renteverhogingen en balansverkleiningen. Als gevolg daarvan heeft de Federal Reserve de ‘fed funds rate’ met 500 basispunten verhoogd tot een marge van 5-5,25 procent, het hoogste percentage in ongeveer 16 jaar.
Dit klimaat van stijgende rentevoeten is problematisch geworden voor zowel de Amerikaanse overheid als de consumenten.
Volgens het Congressional Budget Office zullen de federale renteaflossingen voor het fiscale jaar 2023 663 miljard dollar bedragen en vervolgens oplopen tot 745 miljard dollar in 2024.
Consumenten met een creditcardschuld worden ook geconfronteerd met hogere aflossingen, en de Fed Bank of New York meldde dat de creditcardschuld in het eerste kwartaal steeg tot 986 miljard dollar. WalletHub’s Fed Rate Hike Survey schatte dat de renteverhogingen van het afgelopen jaar de schulden van de houders van creditcards de komende 12 maanden zou oplopen tot meer dan $ 33 miljard.
Groei van zombiebedrijven?
Naast de renteverhogingen door de centrale banken heeft ook de onrust in de Amerikaanse en Europese financiële sector gewogen op de kredietvoorwaarden. In veel Amerikaanse kranten wordt gesuggereerd dat de economie geconfronteerd zal worden met een kredietcrisis, waarbij financiële instellingen hun normen aanscherpen en de vraag naar leningen voor bedrijven en consumenten afneemt.
Een combinatie van hogere rentevoeten en een inkrimping van de kredietvoorwaarden “zou leiden tot hogere wanbetalingspercentages en resulteren in meer ‘zombiebedrijven'”, aldus het IIF.
Zombiebedrijven zijn doorgaans bedrijven die hun activiteiten voortzetten en hun verplichtingen nakomen, maar hun schulden niet kunnen afbetalen. De term is ontstaan in Japan in de jaren negentig – daar bekend als het verloren decennium – toen banken hun steun aan falende bedrijven handhaafden in plaats van ze failliet te laten gaan.
Het IIF schatte dat 14 procent van de in de VS genoteerde bedrijven in de zombiecategorie valt.
“Gezien de centrale rol van regionale banken in de kredietbemiddeling in de VS, zou de bezorgdheid over hun liquiditeitspositie kunnen leiden tot een sterke inkrimping van de kredietverlening aan bepaalde segmenten, waaronder minder kredietwaardige huishoudens en bedrijven”, aldus het rapport.
“We schatten dat ongeveer 14 procent van de Amerikaanse bedrijven kan worden beschouwd als zombies, met een aanzienlijk deel daarvan in de sectoren gezondheidszorg en informatietechnologie.”
In 2021 publiceerde de Fed een studie getiteld “U.S. Zombie Firms: How Many and How Consequential?” Economen waarschuwden dat de COVID-19 pandemie een economische schok was die “sommige economische sectoren ernstig kan schaden, waardoor veel bedrijven in zombiebedrijven veranderen.”
Maar Goldman Sachs heeft de vrees voor een zombie-apocalyps in de nationale economie weggewuifd, door op te merken dat het aantal zombies lager is dan velen vreesden.
“Er zijn lang niet zoveel zombies als sommige van de krantenkoppen suggereren,” schreef onderzoeksanalist Michael Puempel van Goldman Sachs in een rapport van september 2022. “Het percentage is veel kleiner dan rapporten aangaven.”
Het financiële systeem verwijdert deze organisaties onvermijdelijk uit de economie, hetzij door vertraging van de economische groei of negatieve schokken, legden de onderzoekers van de bank uit.
De kredietmarkten staan op vele fronten onder druk en er wordt de komende weken meer “turbulentie en afzwakking van de kredietverlening” verwacht, aldus de strategen van ING Bank.
“Al met al zijn we nog steeds constructief over de kredietmarkten op lange termijn, maar we denken wel dat een herwaardering nodig is op korte termijn omdat de dynamiek van de markt verandert. Wij verwachten de komende weken meer turbulentie en een verzwakking van de kredietmarkten”, schrijven de strategen Timothy Rahill en Jeroen van den Broek van ING in een onderzoeksnota. “Bovendien zullen we dagen blijven zien met zeer zware spanningen in het aanbod. Krediet blijft veel een alfaspel, waarbij sector- en naamselectie van het grootste belang zijn.”
‘Crisis van aanpassing’
De oplopende aanscherping van het monetaire beleid bracht bij diverse kleine en middelgrote banken in de Verenigde Staten rampzalige liquiditeitstoestanden aan het licht, merkte het IIF op. Het fenomeen verspreidde zich overzee en veroorzaakte de noodverkoop van Credit Suisse.
Een “nieuw monetair regime” heeft ook een “aanpassingscrisis” veroorzaakt bij bedrijven en consumenten, wat volgens de auteurs van het rapport tot uiting komt in de uitstroom van deposito’s bij regionale banken.
Sinds de ineenstorting van Silicon Valley Bank en Signature Bank begin maart zijn de deposito’s bij kleine binnenlandse commerciële banken gekelderd met bijna 5 procent tot 5,235 biljoen dollar, volgens de H.8-gegevens van de Fed.
Er zijn echter indicaties dat er een instroom van deposito’s in het bankwezen zou kunnen plaatsvinden, aangezien sommige regionale banken een depositogroei beginnen te melden.
Western Alliance Bancorp bevestigde in hun verslag aan de Securities and Exchange Commission van 16 mei dat de deposito’s sinds het einde van het eerste kwartaal met meer dan 2 miljard dollar zijn gestegen. De verzekerde dekking op 31 maart is gestegen van 68 procent naar 79 procent.
Gepubliceerd door The Epoch Times (18 mei 2023): Global Debt Soars to Near-Record $305 Trillion in First Quarter: Trade Group
