Het Chinese regime heeft de veiligheid in sommige steden aangescherpt in de nasleep van grote protesten die in het weekend in het hele land oplaaiden. De protesten waren een zeldzame uiting van verzet tegen het draconische zero-COVID-beleid van Peking, dat het dagelijks leven de afgelopen drie jaar heeft ontwricht.
De politie hield op 28 november mensen aan en fouilleerde hen op de plaatsen waar het afgelopen weekend werd geprotesteerd in Shanghai en Peking, nadat de mensen daar en in andere Chinese steden de straat op waren gegaan voor het grootste publieke vertoon van verzet tegen de Chinese Communistische Partij (CCP) in decennia.
De grootschalige openbare ongehoorzaamheid, waarbij demonstranten opriepen tot het aftreden van CCP-leider Xi Jinping, vormt een grote uitdaging voor Xi, die persoonlijk pleitte voor de zero-COVID-aanpak, waarbij wordt opgeroepen tot massale tests, agressieve opsporing van contacten en langdurige lockdowns.
In Peking en Shanghai werden geen nieuwe protesten gesignaleerd op 28 november, maar tientallen politieagenten patrouilleerden in de gebieden waar de demonstraties plaatsvonden.
De politie heeft mensen naar hun telefoons gevraagd om te controleren of ze virtuele privé-netwerken (VPN’s) of de Telegram-app gebruikten, aldus bewoners en gebruikers van sociale media. VPN’s zijn voor de meeste mensen in China illegaal, terwijl de Telegram-app op het Chinese internet wordt geblokkeerd.
Publieke woede
De woede-uitbarsting werd veroorzaakt door een dodelijke brand vorige week in Urumqi, de hoofdstad van de noordwestelijke regio Xinjiang, waarvan sommige delen al meer dan drie maanden zijn afgesloten.
Chinese burgers gaven op de Chinese sociale media de strenge COVID-19 beperkingen de schuld van ten minste 10 doden. Ze zeiden dat de restricties het onmogelijk maakten uit het brandende flatgebouw te ontsnappen en de reddingspogingen vertraagden, een beschuldiging die door lokale ambtenaren werd ontkend.
De tragedie heeft grote indruk gemaakt op vele Chinezen, die de afgelopen drie jaar te maken hebben gehad met strenge vrijheidsbeperkingen.
“Met zulke beperkingen – waarbij de deuren van mensen worden verzegeld en ze worden ingesloten door een brand – vreest iedereen dat zijzelf het volgende [slachtoffer] zouden kunnen zijn. Wie is er niet bang?” vertelde een man die in Peking woont op 28 november aan The Epoch Times. Hij wilde niet geïdentificeerd worden uit angst voor vergelding.
Om te rouwen om de slachtoffers brachten de mensen in Shanghai en andere steden tijdens het weekend bloemen mee en staken ze kaarsen aan. Ook op universiteitscampussen in het hele land, van Wuhan tot Chengdu in het zuiden, werden kaarswakes gehouden.
In minstens tien steden braken tijdens het weekend protesten uit. Op zondagavond kwamen nog velen bijeen in de Wuyuan straat in Shanghai om de autoriteiten te vragen de demonstranten vrij te laten, vertelde een man uit de buurt aan The Epoch Times.
‘Communistische Partij, treed af!’
In Shanghai breidden de menigten hun eisen uit door een einde te eisen aan de heerschappij van de CCP en Xi, die vorige maand tijdens een grote politieke bijeenkomst duidelijk maakte dat het land zou vasthouden aan de zero-COVID-aanpak.
In online video’s is te zien hoe de mensen herhaaldelijk scandeerden: “Communistische Partij, Treed af! Xi Jinping, treed af!”
Eerder dit jaar onderging de stad van 21 miljoen mensen een pijnlijke lockdown van twee maanden, waardoor de inwoners geen toegang hadden tot gezondheidszorg, voedsel en voorraden.
Dergelijke grote publieke uitingen van woede tegen de CCP-leider en de partij zelf zijn ongekend sinds de massale protesten op het Plein van de Hemelse Vrede in Peking in 1989. Toen tienduizenden studenten 30 jaar geleden in het hart van de Chinese hoofdstad verzamelden om democratie en hervormingen te eisen, stuurde de CCP tanks en troepen om de demonstratie neer te slaan.
Sommige Chinezen hopen dat het momentum van de beweging zal aanhouden.
“Ik hoop dat er meer demonstraties komen. Een enkele vonk kan een bosbrand veroorzaken,” zei een inwoner van Shanghai met de naam Ma in een telefonisch interview op zondag, verwijzend naar een populaire slogan die Mao Zedong indertijd gebruikte om te beschrijven hoe in de beginjaren van de CCP de Communistische politieke bewegingen zich over het hele land hadden verspreid.
Officiële stilzwijgende houding
Op maandag zwegen de Chinese staatsmedia in alle talen over de demonstraties van het weekend. Ook hoge ambtenaren van de CCP houden zich stil.
De landelijke demonstraties vonden plaats slechts een maand nadat Xi zijn greep op de partij en het land had verstevigd tijdens het 20e partijcongres. Xi, die voor zichzelf een recordbrekende derde termijn heeft veiliggesteld, heeft zijn bondgenoten, waaronder Li Qiang, voormalig partijhoofd van Shanghai, die eerder dit jaar toezicht hield op de twee maanden durende lockdown van de stad, geïnstalleerd in het hoogste besluitvormingsorgaan van de CCP.
Op een vraag over de wijdverspreide onrust op maandag, vertelde China’s woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken Zhao Lijian aan verslaggevers, “Wat u vermeldt komt niet overeen met wat er werkelijk is gebeurd,” eraan toevoegend dat de CCP een “succesvolle” strijd tegen COVID-19 zal leiden.
Zondagavond verzamelden honderden inwoners van Peking zich bij de Liangma-brug, met een blanco wit papier in de hand als uiting van protest. Voorbijrijdende auto’s toeterden als teken van steun, zo blijkt uit online video’s en beelden.
“We willen geen maskers, we willen vrijheid!” schreeuwden de demonstranten. “We willen geen COVID-tests, we willen vrijheid!”
Bij een andere bijeenkomst in de hoofdstad op zondagavond scandeerden de inwoners: “We willen geen beperkingen. We willen leven!”
In Wuhan, de Chinese stad waar de pandemie is uitgebroken, gingen zondag duizenden inwoners, vooral winkeleigenaars, de straat op. Mensen sloegen barricades neer die de autoriteiten gebruikten om hun bewegingen te beperken. In tegenstelling tot de andere steden was de aanleiding voor de onrust niet de brand in Xinjiang, maar de herhaalde lockdowns die volgens winkeleigenaars hun handelszaken ruïneren, vertelde een uitbaatster van een stoffenwinkel, die getuige was van de demonstraties, aan The Epoch Times.
Ed Lawrence, een journalist van de BBC, werd “gearresteerd en geboeid toen hij verslag deed van de protesten in Shanghai”, aldus de woordvoerder van het netwerk in een verklaring op zondag. De Britse omroep zei “uiterst bezorgd” te zijn over de behandeling van Lawrence, die “geslagen en geschopt” werd tijdens de arrestatie.
Toen hem tijdens de briefing van maandag naar het incident werd gevraagd, beweerde Zhao dat de BBC-journalist zijn identiteit op dat moment niet had bekendgemaakt, hoewel hij de arrestatie wel erkende.
Enige versoepeling
Lokale ambtenaren in verschillende steden hebben maandag enkele beperkingen versoepeld.
Guangzhou, een industriestad in het zuiden van China, schrapte de verplichte tests in zeven districten, waardoor mensen die lang thuis zijn gebleven, zoals studenten die online cursussen volgen en personeel dat op afstand werkt, geen PCR-test hoeven af te leggen, meldde het door de staat gesteunde Global Times.
Stadsambtenaren belast met de pandemiepreventie in Peking zeiden maandag dat zij de deuren van de flatgebouwen niet zullen blokkeren en nooduitgangen vrij zullen laten. Zij maakten hierbij geen melding van de tragedie in Xinjiang die de protesten van afgelopen weekend heeft aangewakkerd.
Maar de inwoners van de hoofdstad zeiden dat ze nog steeds onder strenge beperkingen leven. Een inwoner van Peking met de achternaam Guo zei dat de plaatselijke autoriteiten zijn woongemeenschap in het district Haidian zondag abrupt hadden afgesloten, hoewel er geen nieuwe besmettingen waren gemeld.
“Hoe konden ze plotseling onze deuren blokkeren, zonder enige waarschuwing vooraf? We krijgen niet eens onze dagelijkse benodigdheden. Waarom zouden we meewerken aan COVID-preventie?” zei de man boos in een telefonisch interview met The Epoch Times.
“Als ze [de autoriteiten] zo doorgaan, zullen de bewoners met moeite kunnen overleven. Dan zullen ze zeker doorbreken.”
Wereldwijde reacties
Als reactie op de stemming in eigen land verzamelden Chinese demonstranten in Tokio zich op het drukke treinstation Shinjuku met witte papieren in de hand, waarbij zij de partij en Xi vroegen af te treden. In Londen verzamelden demonstranten, vooral twintigers en dertigers, zich zondagavond voor de Chinese ambassade. Meer dan duizend mensen waren aanwezig om publiekelijk hun woede op de partijleider te richten, zo vertelden deelnemers aan The Epoch Times.
Waarnemers houden nu nauwlettend in de gaten hoe Xi, de machtigste leider van het land sinds Mao, zal reageren op deze zware uitdaging die zich aandient kort nadat hij een ongekende derde termijn heeft kunnen bemachtigen.
Waarnemers verwachten echter geen ommekeer in het zero-COVID-beleid, dat door de CCP en Xi wordt beschouwd als een aanpak die superieur is aan de westerse reactie op de pandemie.
De bezorgdheid kwam maandag ook tot uiting op de beurzen toen de Chinese aandelen en de yuan sterk daalden.
“Als Xi besluit door te gaan [met de zero-COVID-aanpak], zou dat een pure gok zijn voor het lot van de CCP en het land,” zei Zheng Xuguang, een voormalige studentenleider tijdens de protesten van 1989 die nu in de Verenigde Staten woont.
“Of de huidige golf van verzet kan slagen, hangt grotendeels af van de reactie van hoge militairen en [CCP] functionarissen,” voegde hij eraan toe.
“Zelfs als het leger een ‘neutrale’ houding inneemt, zou dat een positief signaal zijn [aan de demonstranten]. Zonder tussenkomst van het leger is de politiemacht op zich, inclusief de oproerpolitie, niet in staat de burgeropstand de kop in te drukken.”
Luo Ya, Hong Ning en Reuters hebben bijgedragen aan dit verslag.
Gepubliceerd door The Epoch Times (28 november 2022): China Tightens Security After Mass Protests Over CCP’s Draconian COVID Policies
