Schulden wegen tegenwoordig zwaar in China. In eerdere artikelen in deze rubriek is beschreven hoe deze schuld is ontstaan en welke nadelige gevolgen zij heeft gehad – en nog zal hebben – voor de Chinese economie. Een blik op wat er in veel Chinese steden gebeurt, maakt die last nog duidelijker: op sommige plaatsen heeft het gewicht van de schulden zelfs geleid tot het schrappen van elementaire openbare diensten. Zoals het geval was toen het falen van projectontwikkelaars voor het eerst duidelijk werd, heeft Peking, dom genoeg, geen plannen gemaakt om te helpen.
De schuldproblemen van Chinese steden hebben drie oorzaken. De eerste is drie jaar van door Peking opgelegde lockdowns om een misplaatst zero-COVID-beleid uit te voeren. Niet alleen hebben de onderbrekingen van de bedrijfsactiviteiten diep in de inkomsten van de steden gesneden, maar de behoefte aan belastingvoordelen om de bedrijven overeind te houden heeft het financiële tekort in heel China nog vergroot. Tegelijkertijd heeft handhaving van de strenge lockdownregels van Peking de gemeentelijke uitgaven sterk verhoogd, evenals de noodzaak van tests en het onderhoud van quarantainecentra. Volgens een recent provinciaal begrotingsverslag hebben deze activiteiten de afgelopen drie jaar het equivalent van 22 miljard dollar toegevoegd aan de stadsuitgaven, alleen al in de provincie Guangdong.
Een tweede last is voortgekomen uit de ineenstorting van de huizenmarkt als gevolg van het faillissement van grote projectontwikkelaars. Aangezien de verkoop van grond in het verleden goed was voor ongeveer 40% van de inkomsten van de lokale overheid, heeft de daarmee gepaard gaande daling van de verkoop en de prijzen van onroerend goed de inkomsten van de stad nog eens een extra zware slag toegebracht. Ten derde heeft Peking vorig jaar een infrastructuurinitiatief gelanceerd om de economie te stimuleren, waarvoor lokale overheden speciale obligaties moesten uitgeven.
Om onder deze druk uit te kunnen komen, hebben de Chinese steden veel geleend. Vorig jaar steeg de schuld van lokale overheden met ongeveer 15% tot het equivalent van 5,1 biljoen dollar. De rentebetalingen over deze schuld zijn opgelopen tot het equivalent van 148 miljard dollar per jaar. Dit omvat echter niet wat de Chinezen “verborgen schuld” noemen – leningen die namens de steden worden aangegaan door speciaal daartoe opgerichte entiteiten om de transacties buiten de balans van de steden te houden. Volgens Mars Macro, een onderzoeksbureau uit Hunan, bedraagt deze “verborgen schuld” nu het equivalent van 10 biljoen dollar, zo’n 20 procent meer dan de schatting uit 2021 en het dubbele van het bedrag uit 2016. De Chinese overheidsschuld overtreft nu al het Chinese bruto binnenlands product (bbp).
De last is zo zwaar geworden dat verschillende steden hebben moeten snoeien in basisvoorzieningen. Burgers van de stad Hegang in de noordoostelijke provincie Heilongjiang hebben het geregeld zonder verwarming moeten stellen, omdat de plaatselijke overheid niet langer de gebruikelijke subsidies kan verstrekken. Volgens de Chinese staatsmedia heeft de stad Hegang al een herstructurering moeten ondergaan wegens schuldennood, terwijl de Chinese nieuwswebsite Caixin salarisverlagingen tot 30% van ambtenaren heeft geregistreerd in de rijke oostelijke provincies Guangdong, Zhejiang en Jiangsu. Leiyang in de provincie Hunan en Yangjiang in de provincie Guangdong hebben busdiensten stopgezet.
Ondanks deze schuldennood en de dreiging van meer, heeft Peking duidelijk gemaakt dat het niet zal helpen. Het ministerie van Financiën verklaarde duidelijk aan de lokale overheden dat “de centrale regering [jullie] niet zal redden”. Alsof dat nog niet duidelijk genoeg was, voegde het ministerie eraan toe: “Als het jullie probleem is, moeten jullie het zelf maar oplossen”. Dergelijke harde taal is niet eerlijk, aangezien het beleid van Peking de oorzaak is van veel van de leningen die hebben plaatsgevonden.
Nog afgezien van vragen over rechtvaardigheid, zou de hooghartige houding van Peking zichzelf nog wel eens kunnen wreken. Het is dezelfde fout die Peking ruim een jaar geleden maakte toen de problemen van vastgoedontwikkelaars voor het eerst opdoken. Deze kinderachtige stoere houding leidde toen tot een besmetting van financiële problemen die steeds groter werden, totdat Peking eind vorig jaar eindelijk ingreep om de druk te verlichten. Het lijkt erop dat de leiders in Peking niets hebben geleerd van hun fout met projectontwikkelaars en staan te popelen om opnieuw een soortgelijke blunder te begaan, ditmaal met lokale overheden. Zij nodigen een nieuwe financiële besmetting uit, waarmee zij later geconfronteerd zullen worden, wanneer het gebrek aan reactievermogen van Peking de problemen nog veel ernstiger zal maken, zoals het geval was met de projectontwikkelaars.
De meningen in dit artikel zijn de meningen van de auteur en komen niet noodzakelijk overeen met die van The Epoch Times.
Origineel gepubliceerd op The Epoch Times (16 maart 2023): Chinese Cities Stumble Under Heavy Debt Burdens