In een bos in het zuiden van Chili zou een reusachtige Patagonische cipres, die op het punt staat te worden gecertificeerd als de oudste boom ter wereld, waardevolle informatie bevatten voor de wetenschap over de aanpassing aan de klimaatverandering.
Deze Fitzroya cupressoides, 28 meter hoog en vier meter in diameter, genaamd “Grand Abuelo” (overgrootvader), zou zo’n 5000 jaar oud zijn. Dit zou hem ouder maken dan de momenteel erkende oudste boom, ‘Methusalem’, een 4.850 jaar oude Bristlecone den, bewaard op een geheime plaats in de VS.
“Het is een overlever. Geen enkele andere boom heeft de kans gehad zo lang te leven,” zegt Antonio Lara, onderzoeker aan de Universidad Austral de Chile en het Chileense Centrum voor Klimaat- en Veerkrachtwetenschappen, die deel uitmaakt van het team dat de leeftijd van de boom bestudeert.
Ontmoet de #oudste boom ter wereld! 🌳😲 Bijgenaamd “Gran Abuelo” (overgrootvader), deze spectaculaire Patagonische cipres in Chili zou volgens @CNRS meer dan 5000 jaar oud zijn! https://t.co/L0YEFKDmBqpic.twitter.com/V5wbYWoUmn
—Internationale dag van het bos (@JIF_France) 13 juni 2022
Aan de rand van het ravijn waar hij zich bevindt, in de regio Los Rios, 800 km ten zuiden van Santiago, is hij ontsnapt aan de branden en de overexploitatie van deze inheemse soort in het zuiden van het Amerikaanse continent, waarvan het uiterst resistente hout al eeuwenlang wordt gebruikt om huizen en boten te bouwen.
De “Gran Abuelo” ontdekt in 1972
Nog voor de opname in het Guinness Book of Records lopen toeristen een uur lang door een bos van jongere lariksen (300 tot 400 jaar oud) om een selfie te nemen naast de boom met zijn dikke, kronkelende stam bedekt met mos en korstmos. Zijn groeiende bekendheid heeft het Nationaal Bureau voor Bosbeheer ertoe aangezet het aantal boswachters te verhogen en het bezoek te beperken tot degenen die zich van tevoren hebben aangemeld.
De Gran Abuelo werd in 1972 ontdekt door een boswachter, Anibal Henriquez, die “niet wilde dat mensen en toeristen wisten (waar hij stond), omdat hij wist dat hij erg waardevol was”, aldus zijn dochter Nancy Henriquez, zelf boswachter.
Anibals kleinzoon, Jonathan Barichivich, groeide op tussen deze Patagonische cipressen en is nu een van de wetenschappers die de soort bestuderen in het Laboratoire des sciences du climat et de l’environnement in Parijs. In 2020 hebben hij en Antonio Lara in het kader van zijn onderzoek naar klimaatverandering een monster van de boom genomen met de langste handboor die er bestaat. Maar ze konden het centrum ervan niet bereiken. Het monster werd formeel geschat op 2400 jaar oud en met behulp van een voorspellend model “geeft 80% van de mogelijke trajecten aan dat de boom 5000 jaar oud zou zijn”, legt de heer Barichivich uit, die hoopt zijn werk binnenkort te publiceren.
De studie heeft de wetenschappelijke wereld enthousiast gemaakt, want dendrochronologie—de studie van de leeftijd van bomen aan de hand van hun stamringen—heeft zijn beperkingen als het gaat om het meten van oudere exemplaren, omdat veel exemplaren rotte kernen hebben. “Het is niet alleen de leeftijd, er zijn vele andere redenen die deze boom waarde en betekenis geven en de noodzaak om hem te beschermen rechtvaardigen,” zegt Lara.
“Symbolen van veerkracht en aanpassing”
Het wordt beschouwd als een formidabele “tijdscapsule” die informatie bewaart over het verleden en over hoe deze bomen zich hebben weten aan te passen aan de klimaatverandering en hun omgeving. Weinig bomen zijn zo oud. De meeste zijn minder dan 1000 jaar oud en zeer weinig bomen hebben meer dan 2000 tot 3000 jaar geleefd.
“Ze zijn als een open boek,” verklaart Carmen Gloria Rodriguez, een onderzoeksassistent aan het Laboratorium voor Dendrochronologie en Global Change van de Universiteit van het Zuiden.
Ze tonen met name droge jaren (met smallere ringen) en regenjaren (breder) en kunnen aanwijzingen geven voor branden en aardbevingen. “Het zijn symbolen van veerkracht en aanpassing. Als deze bomen verdwijnen, verdwijnt met hen een belangrijke sleutel tot hoe het leven zich aanpast aan wereldwijde veranderingen”, aldus Barichivich.
Door Epoch Times met AFP
Gepubliceerd door The Epoch Times (22 april 2023): Au Chili, un arbre vieux de 5000 ans, «capsule temporelle» de l’adaptation au changement climatique
