China is afgegleden naar deflatie na maanden van teleurstellende resultaten op het gebied van export, productie, huizenverkoop en werkgelegenheid bij jongeren. Dit heeft geleid tot meer oproepen aan de Chinese Communistische Partij (CCP) om stimuleringsmaatregelen te nemen om de sputterende economie weer op gang te helpen.
De op een na grootste economie ter wereld heeft het al maanden moeilijk en slaagt er niet in de post-pandemische boom te bereiken die velen hadden verwacht. Uit de laatste gegevens van juli bleek dat de export de scherpste daling op jaarbasis liet zien sinds voor de pandemie en dat de import vijf maanden op rij daalde. De fabrieksprijzen daalden voor de 10e maand op rij, terwijl de verkoop van nieuwe huizen de grootste maanddaling liet zien sinds juli 2022.
Als Peking heeft gewacht op de beste timing om de Chinese economie te stimuleren of heeft geprobeerd om het morele risico te vermijden van het redden van de zwaar in de schulden zittende vastgoedsector en lokale overheden, dan zou het niet langer moeten wachten, hebben sommige analisten betoogd.
Maar sommigen beweren iets anders: de CCP wacht niet—ze heeft er gewoon het geld of de fiscale ruimte niet voor.
Dat is de mening van William Lee, hoofdeconoom bij het Milken Institute, een economische denktank in Californië, en Christopher Balding, een expert op het gebied van de Chinese economie bij de Henry Jackson Society, een denktank in het Verenigd Koninkrijk.
Volgens de heer Balding zal de Chinese economie “zeer, zeer traag” zijn en “uitgroeien tot een lange, malende puinhoop zolang Peking het kan rekken.”
“Mensen moeten leren dat de dagen van de snelle groei in China—gevoed door schulden—eigenlijk voorbij zijn,” vertelde hij aan The Epoch Times. “En nu proberen ze gewoon te voorkomen dat het instort.”
Edward Yardeni, voorzitter van Yardeni Research, een wereldwijd investeringsadviesbureau in New York, is specifieker in zijn voorspellingen. Hij zei dat de Chinese economie in een “economische stagnatie” terecht zou komen die “heel goed de komende 10 tot 20 jaar zou kunnen duren.”
“Ik denk dat wat [de CCP] ook zei dat ze denken dat de economie kan groeien, ik zou dat halveren,” vertelde hij aan The Epoch Times. “Dus we kijken eerder naar 0 tot 2 procent groei voor de komende jaren.”
CCP kan grote stimulans niet betalen
Experts zeggen dat de CCP simpelweg niet in staat is om de Chinese economie een flinke impuls te geven.
De heer Lee van het Milken Institute zei dat lokale overheden de traditionele kanalen waren voor het implementeren van stimuleringsmaatregelen in China. Ze hebben nu een zware schuldenlast en willen de hulp van Peking, maar Peking heeft ook een schuldenprobleem van 26 biljoen yuan (ongeveer 3,6 miljard dollar) aan het eind van 2022, volgens de officiële telling van de CCP. Daarom kan Peking geen nieuwe uitgaven financieren zonder de belastingen te verhogen, zei hij.
Rhodium Group schatte de financieringsvehikels van lokale overheden, die steden gebruiken om fondsen te werven voor infrastructuur- en vastgoedprojecten, vorig jaar op 59 biljoen yuan (meer dan $8 biljoen), ongeveer de helft van het Chinese bruto binnenlands product (BBP). Volgens hetzelfde rapport zouden extra lokale schulden via scholen, ziekenhuizen en andere media het totaal op ongeveer 100 procent van het BBP brengen.
“Herstructurering van lokale schulden of het ‘oplossen’ van het schuldprobleem van lokale overheden zou de hele economie van China veranderen,” waarschuwden analisten van Rhodium over het tien jaar oude probleem. “Elke zinvolle oplossing voor het probleem van de lokale schulden zou waarschijnlijk leiden tot een aanzienlijke structurele vertraging van de investeringen en een sterke vertraging van de economische groei in de komende tien jaar.
Lokale overheden en de vastgoedsector hebben het samen moeilijk.
Gemiddeld is de verkoop van grond goed voor meer dan 30 procent van de totale inkomsten van lokale overheden. Die verhouding is zelfs 50 procent in sommige kustprovincies met hogere grondprijzen. Als ontwikkelaars geen grond kopen vanwege de hoge schulden en de dalende vastgoedprijzen, krijgen gemeenten het moeilijk om hun schulden terug te betalen.
Balding zei dat de CCP geen geld heeft om ontwikkelaars te redden en hoopt dat consumenten het probleem zullen oplossen door meer vastgoed te kopen. Maar consumenten zijn beter op de hoogte van de risico’s en willen niet opdraaien voor de kosten.
De situatie is geëvolueerd naar een situatie waarin Peking, lokale overheden en consumenten elkaar de deflatiebal toespelen, zei hij, waarbij hij opmerkte dat consumenten niet uitgeven en dat deze lage vraag de Chinese economie niet zal doen opleven.
Hij gebruikte het voorbeeld van Evergrande, de projectontwikkelaar met de zwaarste schuldenlast ter wereld, om te illustreren hoe groot het probleem is en waarom de CCP geen geld heeft om de vastgoedsector te redden.
Evergrande had 1,7 biljoen yuan (236 miljard dollar) aan kortlopende schulden en 13 miljard yuan (1,8 miljard dollar) in kas, volgens het jaarverslag van 2022 (pdf).
Dhr. Balding vergeleek die situatie met iemand die $100.000 op de bank heeft staan en $2 miljoen achterstallige creditcardschulden. De schuld terugbetalen lijkt dus onmogelijk.
Om het punt verder te illustreren, wees hij op de Industrial and Commercial Bank of China (ICBC), ‘s werelds grootste bank naar totale activa, die een kapitaalbasis van 4,3 biljoen yuan ($597 miljard) rapporteerde (pdf) aan het einde van 2022.
Als de schuld van Evergrande zou worden afgeschreven, zou dat ongeveer 40 procent van het kapitaal van ICBC opslokken.
Het bovenstaande voorbeeld, merkte hij op, was bedoeld om de omvang van het probleem met de vastgoedsector uit te leggen zonder de totale blootstelling van ICBC aan Evergrande te kennen. Naar verluidt is ICBC een van de grootste schuldeisers van Evergrande.
Zal de internationale gemeenschap de CCP uit de brand helpen? Dhr. Balding denkt van niet.
“De heel eenvoudige reden is dat niemand ter wereld zoveel kapitaal heeft als Peking nodig zou hebben,” zei hij.
Op basis van de totale activa van China’s banksysteem van ongeveer $50 biljoen, zei hij dat zelfs een herkapitalisatie van 20 procent $10 biljoen zou vereisen, gelijk aan het redden van 50 Silicon Valley Banks, de middelgrote bank die in maart instortte als gevolg van slecht risicomanagement.
“Het IMF heeft dat soort geld niet,” zei hij, eraan toevoegend dat internationale investeerders dat ook niet hebben.
CCP en de privésector
In de afgelopen maanden hebben de Chinese autoriteiten regelmatig nieuw beleid bekendgemaakt, zonder concrete stimuleringsmaatregelen te nemen.
Alleen al in juli kondigde de Chinese overheid meerdere beleidsmaatregelen aan om particuliere bedrijven te ondersteunen, de consumptie van elektronica en auto‘s te stimuleren, de looptijd van vastgoedleningen te verlengen en het onderwijssysteem te verbeteren om de hoge jeugdwerkloosheid aan te pakken nadat de centrale bank een maand eerder de belangrijkste rentetarieven had verlaagd.
“De regering rolt geen sterke reeks fiscale stimuleringsmaatregelen uit omdat, ten eerste, de fiscale ruimte beperkt is door de hoge schuldenlast van de lokale en federale overheid. Ze kunnen de fiscale uitgaven dus niet financieren door schulden uit te geven,” vertelde de heer Lee van het Milken Institute aan The Epoch Times.
“Ten tweede is het belangrijkste doel van het fiscale beleid om de private sector te versterken. En ze hebben niet de geloofwaardigheid om de privésector ervan te overtuigen dat hun beleid niet opnieuw zal omslaan omwille van wat ze net hebben gedaan,” voegde hij eraan toe, verwijzend naar de agressieve maatregelen van het Chinese regime tegen privébedrijven in de afgelopen drie jaar.
Balding noemde het nieuwe beleid “nietsdoen-maatregelen.”
Als gevolg van een beleid dat de groei van de publieke sector stimuleert, heeft de staatsraad, die op een kabinet lijkt, op 28 juli een online platform opgericht om klachten te verzamelen over particuliere bedrijven die belemmeringen ondervinden. Dit is het favoriete “nietsdoen” voorbeeld van de heer Balding, omdat hij niet gelooft dat er particuliere bedrijven in China zijn die een rapport zullen indienen.
Gary Ng, senior econoom Azië-Pacific bij Natixis, een Franse bedrijfs- en investeringsbank, zei dat de Chinese autoriteiten een verandering in de beleidsrichting hebben laten zien, maar dat de implementatie ervan op hindernissen stuit.
De meeste bankleningen gaan bijvoorbeeld nog steeds naar de “veilige speler” of staatsbedrijven, zei hij. “Voor de particuliere bedrijven betwijfel ik hoeveel geld ze kunnen krijgen, want als we kijken naar wat er onlangs in Country Garden is gebeurd, is het duidelijk dat de stress nog steeds erg hoog is.”
Op 11 augustus waarschuwde Country Garden, China’s grootste ontwikkelaar op basis van 2022 verkopen, dat het bedrijf in de eerste helft van dit jaar een verlies van maar liefst $7,6 miljard zou kunnen lijden. Het bedrijf bevestigde eerder ook dat het 22,5 miljoen dollar aan internationale obligatiebetalingen had gemist. En dat nadat het bedrijf in november een kredietlijn van $7 miljard had gekregen van een staatsbank.
De heer Ng zei dat staatsbedrijven nu 80 procent van de landveilingen winnen, vergeleken met 40 tot 50 procent in het verleden. Hij voegde eraan toe dat lokale overheden betalingen achterhouden die normaal gesproken worden doorgegeven aan ontwikkelaars wanneer mijlpalen in de bouw worden gehaald.
De particuliere sector in China kreeg in het eerste kwartaal minder dan 15 procent van alle zakelijke leningen. Uit de laatste gegevens van juli bleek dat het aantal nieuwe bedrijfsleningen het laagst was in bijna drie jaar.
“Ik denk dat er nog steeds een zeer duidelijke druk is in termen van deze voorkeur voor de veiligere speler. En de bedrijven die de liquiditeit het hardst nodig hebben, kunnen die nog steeds niet krijgen”, vertelde Ng aan The Epoch Times.
‘Een communistische regering vertellen niet communistisch te zijn’
Voor meneer Balding zijn het communistische regime en de privésector fundamenteel met elkaar in conflict.
“Je zegt tegen een communistische regering dat ze niet meer communistisch moet zijn als je zegt dat Peking de privésector moet aanmoedigen,” zei hij. “Je zegt tegen de communistische regering: ‘Als je niet meer communistisch bent, zullen de dingen beter worden.'”
“Ik zal er geen doekjes om winden”, zei hij en voegde eraan toe: “Uiteindelijk draait de hele Chinese economie nog steeds om de staat”, omdat de partij het kapitaal controleert.
De CCP heeft zijn legitimiteit opgebouwd door het Chinese volk te vertellen dat het een goede economische en financiële manager van het land is, zei Balding. “Peking kan een gebeurtenis, een harde landing, een crisis, zoiets niet toestaan; dat kunnen ze gewoon niet. Want als ze dat wel doen, is dat het einde van de CCP.”
“En ze zullen er alles aan doen om die situatie te voorkomen,” voegde hij eraan toe. Maar met beperkte middelen zal de CCP de neergang van het land waarschijnlijk zo lang mogelijk voor zich uit schuiven.
Yardeni denkt dat de CCP verantwoordelijk is voor de huidige economische problemen van het land, omdat een deel van de groei in het verleden “te danken was aan speculatieve excessen en slecht overheidsbeleid, met name het één-kind-beleid.”
Het buitenlands beleid van de CCP heeft ook een directe invloed gehad op China’s exportmarkten.
“Het buitenlands beleid van China is zeer agressief en vijandig geweest tegenover het Westen. En het Westen heeft daarop gereageerd door te erkennen dat Westerse bedrijven veel minder afhankelijk moeten zijn van Chinese leveranciers,” voegde hij eraan toe.
Vertrouwen is de sleutel
De tien maanden durende daling van de fabrieksprijzen suggereert dat de deflatoire omgeving “steeds meer verankerd raakt,” aldus de heer Lee.
Hij zei dat het kettingeffect ervoor zorgt dat mensen hun uitgaven uitstellen: als bedrijven het niet goed doen, kunnen ze mensen ontslaan. Gezien de jeugdwerkloosheid in China van meer dan 20 procent maken consumenten zich zorgen over de banen van hun kinderen en zichzelf. Tegelijkertijd daalt de prijs van onroerend goed, waar veel Chinezen hun spaargeld in hebben geïnvesteerd.
“Als de rijkdom daalt en het inkomen niet zeker is, geven mensen niets uit,” voegde Lee eraan toe.
De heer Ng is het daarmee eens. De huidige economische situatie is niet van de ene op de andere dag ontstaan. Maar in de afgelopen jaren geloofden huishoudens en bedrijven volgens hem nog steeds dat ze in de toekomst meer geld konden verdienen.
“Maar op dit moment is iedereen voorzichtiger geworden, simpelweg omdat ze niet al te zeker zijn over de toekomst,” zei Ng. “Dus ik denk dat vertrouwen in één woord het belangrijkste is om in de toekomst in de gaten te houden.”
Hij voegde eraan toe dat onzekerheid over de regelgeving ook een essentiële rol heeft gespeeld bij het lage vertrouwen in de markt. De heer Ng zei dat het Chinese regime niet langer groei als eerste prioriteit stelt. Hoewel er niet veel samenhang is in het huidige beleid van Peking, als je een nieuw prioritair thema uit de laatste richtlijnen van het regime zou moeten samenvatten, zou dat stabiliteit zijn.
Welke tekenen moeten we zien om te weten dat het vertrouwen terug is? Hij noemde twee dingen.
“Ten eerste moeten we een duidelijke opleving zien in de consumptie en de bedrijfsinvesteringen.
“En ten tweede moeten we ook een opleving zien in de activaprijzen in China, wat over het algemeen meer gerelateerd is aan aandelen en vastgoed, want dat zal aantonen dat mensen meer vertrouwen hebben om hun spaargeld niet op de bank te zetten en dat ze bereid zijn om te consumeren of te investeren.”
De heer Ng verwacht niet dat dit zal gebeuren tot ten minste het einde van dit jaar of begin volgend jaar.
Hij wees erop dat 2024 een grotere uitdaging zou zijn omdat het niet langer de “basisfactor” heeft, verwijzend naar de lage economische cijfers van 2022, een pandemiejaar, om in 2023 groei te laten zien.
“Het gaat echt om volgend jaar, want als we geen heel betekenisvol herstel zien in het consumenten- en bedrijfsgevoel, dan denk ik dat de groeivooruitzichten volgend jaar veel uitdagender zullen zijn,” zei hij.
Volgens Yardeni is de situatie in China vergelijkbaar met die in Japan aan het eind van de jaren tachtig, waarbij hij wijst op de vastgoedzeepbel en de vergrijzende bevolking van het land.
“Ze zullen te maken krijgen met een periode van economische stagnatie vanwege de demografie en het uiteenspatten van hun speculatieve zeepbel,” zei hij.
Gepubliceerd door The Epoch Times (13 augustus 2023): ANALYSIS: China Is Heading Towards a Decade of Economic Stagnation
