Nieuwsanalyse
De Chinese economie staat voor de grootste uitdaging in decennia en volgens deskundigen hebben de autoriteiten bijna geen instrumenten meer in hun gereedschapskist om de problemen aan te pakken.
De laatste macro-economische gegevens van het land wijzen op een economie die op het randje van deflatie staat.
De consumentenprijsindex van juni was op jaarbasis weinig veranderd en 0,2 procent lager dan in mei. De producentenprijsindex, die de groothandelskosten weergeeft, daalde met 5,4 procent ten opzichte van juni 2022, een grotere daling dan de 4,6 procent van mei.
De handelsgegevens van juni bleven een neerwaartse trend vertonen. De dollarwaarde van de Chinese export daalde met meer dan 12 procent jaar-op-jaar, een grotere daling dan de 7,5 procent van mei. De import daalde ook met bijna 7 procent ten opzichte van juni 2022, vergeleken met 4,5 procent in mei.
De problemen waar ‘s werelds op één na grootste economie mee te kampen heeft, hebben vele facetten, waaronder zware schulden in de vastgoedsector en bij lokale overheden, een afnemend rendement op investeringen, een laag vertrouwen van huishoudens en geopolitieke spanningen met de Verenigde Staten en de Europese Unie, volgens Gary Jefferson, professor economie aan de Brandeis University en specialist in de Chinese economie.
Het is het resultaat van het beleid van het regime in de afgelopen 30 tot 40 jaar, zei hij.
Hoewel velen hebben gewezen op de enorme verstoringen door de pandemie en het zero-COVID beleid van het regime als de bron van China’s huidige problemen, gelooft Jefferson dat structurele problemen waarschijnlijk de schuldige zijn.
“Als bewijs van de systematische aard van het probleem lijkt het erop dat de afname van het economisch vertrouwen en het sociaal vertrouwen elkaar wederzijds versterken,” vertelde Jefferson aan The Epoch Times.
“De terughoudendheid om partners te worden, te trouwen en kinderen te krijgen is waarschijnlijk deels het gevolg van en wordt gevoed door de economische neergang. Minder gezinnen voorspelt een afname van de vraag naar grotere of hogere wooneenheden, wat verder bijdraagt aan de zwakte in de vastgoedsector, wat leidt tot minder vraag naar pachtgrond en lokale overheidsinkomsten.”
China worstelt met een dalend geboortecijfer, ook al heeft het regime in 2016 het één-kind-beleid laten vallen en staat het gezinnen de laatste jaren toe om maximaal drie kinderen te krijgen. Veel koppels hebben geweigerd om meer kinderen te krijgen, vanwege de hoge kosten.
‘Grootste moeilijkheden’ sinds 1989
“De regering bevindt zich in de diepste problemen waarin ze ooit heeft verkeerd, in ieder geval sinds 4 juni 1989,” voegde hij eraan toe, verwijzend naar het bloedbad op het Plein van de Hemelse Vrede onder Chinese studenten die democratische hervormingen nastreefden en het daaruit voortvloeiende internationale isolement. Daarna duurde het drie jaar voordat de economische groei in China weer op gang kwam.
Terwijl een zuidelijke rondreis van de toenmalige Chinese communistische leider Deng Xiaoping in 1992 de economische groei weer op gang bracht, bevindt China zich nu niet meer in dezelfde situatie omdat het land zich sindsdien aanzienlijk heeft ontwikkeld, aldus Jefferson.
Met tientallen jaren spaargeld van Chinese gezinnen en bedrijven en overvloedige investeringsmogelijkheden, zal economisch herstel waarschijnlijk niet snel plaatsvinden, zegt hij, eraan toevoegend dat de autoriteiten geen opties meer hebben.
In reactie op de wereldwijde financiële crisis van 2008 gaven de Chinese autoriteiten een enorm stimuleringspakket vrij van 4 biljoen yuan (586 miljard dollar op dat moment), waardoor de overheidsuitgaven aan infrastructuur en de schulden in de vastgoedsector en bij lokale overheden aanzienlijk toenamen.
Vandaag de dag is het rendement op investeringen in fysiek en menselijk kapitaal laag in vergelijking met 10 jaar geleden, als gevolg van de enorme hoeveelheid infrastructuurinvesteringen die al zijn gedaan en de toename van het aantal inschrijvingen voor hoger onderwijs die de Chinese Communistische Partij (CCP) in 1999 heeft geïnitieerd, aldus Jefferson. De jeugdwerkloosheid in China bedroeg in mei en juni meer dan 20 procent, deels als gevolg van het overaanbod aan afgestudeerden dat is gegroeid van 1 miljoen twee decennia geleden tot 10 miljoen.
Volgens hem zou een stimulans enorme financiering van de centrale en lokale overheden vereisen, wat nog meer schuldopbouw zou betekenen—en dat is zeer problematisch. En als mensen meer geld hebben, kunnen ze ervoor kiezen om het op de bank te zetten of om het te gebruiken om hun schulden af te betalen. Daarom is het mogelijk dat meer geld in de handen van mensen de bestedingen niet stimuleert, voegde hij eraan toe.
De professor gaf het voorbeeld van een auto die over een heuvel rijdt en plotseling voor een klif staat.
“Wanneer dit gebeurde, was er vaak een klif op een afstand van 50 of 100 meter waar de auto op kon landen en dan verder kon rijden,” zei hij.
Maar in de huidige omstandigheden, “meer dan in elke andere situatie in de afgelopen 40 jaar, is de afstand tot de andere kant van de klif aanzienlijk groter dan die is geweest, waardoor een veilige landing problematischer wordt.”
Een belangrijk verschil tussen China en de westerse economieën is volgens Jefferson dat westerse regeringen procedurele legitimiteit ontlenen aan verkiezingen en wetgevende processen, maar dat de legitimiteit van de Chinese Communistische Partij (CCP) volledig afhangt van haar economische prestaties.
“Dit maakt het heel erg moeilijk voor de partij om een recessie te beheersen of te accepteren,” voegde hij eraan toe.
“Het is een nogal moeilijke, pijnlijke situatie voor het leiderschap.”
Ik zie geen hoop meer’
Mike, 27 jaar, werkt in een fabriek voor polymeeradditieven in een stad in de provincie Zhejiang in het oosten van China, een van de centra van de particuliere sector van het land. Mike gebruikte een pseudoniem toen hij met The Epoch Times sprak uit angst voor represailles van de CCP.
Hij studeerde in 2017 af aan de universiteit met een major in stedelijke ondergrondse ruimtetechniek. In juli 2020, na afloop van zijn tweejarige contract bij een metroproject in de Zuid-Chinese provincie Hunan, verhuisde hij naar zijn huidige stad om te werken bij een fabriek die net was geopend. De fabriek is gespecialiseerd in producten van hogere kwaliteit voor de overzeese markt.
In mei 2022 verlengde een groot West-Europees bedrijf zijn jaarlijkse bestelling van 15.000 pond producten niet vanwege de geopolitieke spanningen tussen China en Europa, zei hij. Sindsdien is de fabriek er niet in geslaagd om vervangende orders te krijgen om het tekort aan te vullen. Ze heeft de productie nu stopgezet en verkoopt haar voorraden.
Het bedrijf, zei hij, is op zoek naar manieren om de productlijn aan te passen om tegemoet te komen aan de binnenlandse markt, maar “orders binnenhalen zal erg moeilijk zijn” omdat de vraag laag is.
Mike’s kleine fabriek was niet de enige. Volgens hem heeft een nabijgelegen fabriek voor auto-onderdelen 3.000 werknemers ontslagen, oftewel 30 procent van het personeelsbestand. Daarnaast zei hij dat de arbeiders in die fabriek niet langer de mogelijkheid hebben om overuren te maken, een belangrijke bron voor hen om boven het minimum te verdienen om rond te kunnen komen.
Toen Mike voor het eerst naar Zhejiang verhuisde, dacht hij dat zijn leven ergens heen ging. Dus kocht hij in oktober 2020 een appartement in de stad. De economie ging echter achteruit en de pandemie van drie jaar putte velen uit, zei hij.
“Ik zie nu geen hoop meer,” vertelde hij aan The Epoch Times. “Iedereen heeft te maken met veel stress in het leven.”
Als fabrieksopzichter verdient Mike ongeveer 9.000 yuan per maand, oftewel 1.260 dollar. Zijn hypotheek bedraagt 6.000 yuan, oftewel tweederde van zijn maandelijkse inkomen. Nadat hij alle benodigdheden heeft betaald, kan hij bijna niets sparen, zegt hij, en hij moet nog steeds sparen voor een auto. Hoewel zijn vriendin, in tegenstelling tot veel Chinese vrouwen, niet van Mike eist dat hij een auto en een appartement heeft om te kunnen trouwen, beschouwt hij het als “de plicht van een man” om die voor het huwelijk te hebben.
Mike hoopt wat spaargeld te hebben om voor zijn ouders te zorgen, in ieder geval om hun medische kosten te dekken als ze ouder worden. Hij wil graag een kind, maar wacht liever tot hij financieel in staat is om de baby een goed leven te geven. Wat betreft het hebben van meer dan één kind nu het één-kind-beleid is afgelopen, zei Mike zonder aarzelen “nee.”
“Dat zou ik me niet kunnen veroorloven!”
Gevraagd naar berichten in de Chinese staatsmedia dat de economie zich gestaag herstelt, antwoordde hij: “Dat is propaganda! Het is precies het tegenovergestelde van hoe wij ons voelen onder de mensen.”
“Wat mijn leven betreft, zit ik in een recessie,” voegde hij eraan toe.
Opnieuw het hof maken van de particuliere sector
Onlangs hebben leiders van de CCP ontmoetingen gehad met bedrijfsleiders, vooral met hightechbedrijven, waarmee ze aangeven dat er een einde komt aan de drie jaar durende onderdrukking van de particuliere sector.
Antonio Graceffo, economisch analist in China en medewerker van The Epoch Times, zegt dat er al lange tijd een haat-liefdeverhouding bestaat tussen de CCP en de particuliere sector.
“Het is duidelijk dat communisten de privésector haten. Maar China wil economische groei en ze realiseren zich dat de private sector verantwoordelijk is voor het grootste deel van de economische groei,” vertelde hij aan The Epoch Times. “En ze zijn slim genoeg om dat te beseffen, dus ze willen de kip die de gouden eieren legt niet doden.”
De CCP is nooit uit haar “vogel in een kooi” denkwijze gegroeid, volgens Mr. Jefferson, en die mentaliteit duurt voort onder de huidige leider Xi Jinping.
Chen Yun, die naast Deng Xiaoping een van de meest invloedrijke leiders van de CCP was die het economische “openstellen” van de economie in de jaren ’80 begeleidde, zei dat de private sector onder de hervormingen zou moeten werken als een “vogel in een kooi”. De vrijheid van de markteconomie wordt beperkt door de afmetingen van de kooi die wordt belichaamd door centrale planning.
Mike zegt dat hij die bijeenkomsten om een iets andere reden niet vertrouwt. Hij zei dat als de sessies werden geleid door de heer Xi, die hij “de keizer” noemde, hij misschien een beetje hoop had gehad.
Zo niet, dan kunnen alle beslissingen op elk moment door Xi terzijde worden geschoven en het systeem van de Chinese samenleving bepaalt dat de politiek voor de economie gaat. Voor hem geeft de CCP voorrang aan overheidsuitgaven om de stabiliteit of de heerschappij van de partij te handhaven, en elke stimulans zal resulteren in heel weinig geld in de handen van de mensen omdat de elites met connecties aan de top de belangrijkste begunstigden zullen zijn.
Hij zei dat meer mensen zoals hij zich zijn gaan afvragen wat de structurele aard is van China’s economische problemen.
Een jaar geleden, zei hij, gaven de meeste mensen nog steeds de Verenigde Staten de schuld van hun economische problemen en sloten ze zich aan bij de propaganda van de CCP, zoals “De Amerikaanse imperialisten zullen hun wens om ons te zien sterven nooit laten varen”. Maar nu klagen meer mensen over de structurele problemen binnen de Chinese samenleving, zoals de corruptie van CCP-functionarissen.
Vooruitblik
De CCP moet nog grootschalige stimuleringsmaatregelen nemen. In juni verlaagde ze de rente op leningen en onlangs breidde ze de verlaging van de rente op vastgoedleningen voor ontwikkelaars uit om de oplevering van huizen in aanbouw te garanderen. Deze week verlaagde de China Securities Regulatory Commission de beheerskosten voor beleggingsfondsen om de deelname van beleggers te stimuleren.
Eerder deze week diende een Singaporese hedgefund een aanvraag in bij Hongkong om de failliete ontwikkelaar Kaisa tot liquidatie te dwingen. De petitie was de eerste zaak gebaseerd op onbetaalde schulden op het vasteland, wat het ongeduld en het lage vertrouwen van schuldeisers in de herstructurering van de Chinese vastgoedsector aangeeft. Voorheen hadden dergelijke petities alleen betrekking op offshore schulden.
In april bereikte Evergrande, ‘s werelds projectontwikkelaar met de zwaarste schuldenlast, een herstructureringsakkoord met belangrijke schuldeisers, waarbij obligatiehouders onder meer toegang kregen tot de offshore activa van het bedrijf die in Hongkong genoteerd staan.
Op 6 juli beloofde de Chinese premier Li Qiang om “gerichte en gecoördineerde beleidsmaatregelen” te nemen om de huidige economische uitdagingen aan te pakken.
De CCP zal waarschijnlijk een stimuleringspakket vrijgeven om de onafgemaakte bouwprojecten af te maken, zei de heer Graceffo. Dat zal de vraag echter niet echt doen toenemen, voegde hij eraan toe, omdat het de werkgelegenheid slechts een tijdelijke impuls zal geven. Een deel van het salaris van die banen kan worden besteed aan consumptie, maar op de lange termijn zullen appartementen of kantoorgebouwen leeg blijven staan.
Jefferson zei dat China als ontwikkelingsland een inflatie van 3 of 4 procent nodig heeft om structurele economische veranderingen te accommoderen die nieuwe sectoren smeden met stijgende prijzen omdat geld wegvloeit uit verzwakkende sectoren.
“Als je overal prijsstabiliteit hebt, is dat ook een bewijs dat je niet echt die sectoren krijgt die nieuwe groei in de economie stimuleren.”
Volgens Graceffo zal de Chinese economie op korte termijn verslechteren. En op de lange termijn zal China misschien nooit meer een groei van meer dan 5 procent zien, tenzij er iets ongewoons gebeurt, voorspelde hij. Vijf procent groei van het BBP is China’s doel voor dit jaar.
“Ik zie de groei op de lange termijn niet weer omhoog gaan.”
Gepubliceerd door The Epoch Times (18 juli 2023): ANALYSIS: China’s Economy Is Facing Its Biggest Challenge in Decades
