President Joe Biden zal volgende week de top van de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO) bijwonen. Het militaire bondgenootschap staat voor de meest urgente uitdagingen sinds het einde van de Koude Oorlog, waaronder toenemende veiligheidsdreigingen vanuit Rusland en China.
De top, gepland voor 11-12 juli in de hoofdstad van Litouwen, Vilnius, zal staatshoofden, militaire functionarissen en diplomaten van de 31 lidstaten van de alliantie samenbrengen.
Tijdens een persbriefing op 7 juli kondigde de nationale veiligheidsadviseur van het Witte Huis, Jake Sullivan, aan dat de president op de laatste dag van de top in Vilnius een “belangrijke toespraak” zal houden. De toespraak van de president zal de toewijding van het bondgenootschap benadrukken om “de belangrijke uitdagingen van onze tijd aan te gaan, van de Russische agressie in Oekraïne tot de klimaatcrisis”, zei hij.
Washington kondigde vrijdag aan dat het clustermunitie zou leveren aan Oekraïne om te helpen in de voortdurende strijd met Rusland. Deze aankondiging heeft voor verdeeldheid gezorgd onder de bondgenoten.
Sullivan verdedigde de beslissing van de VS en verklaarde dat de regering de risico’s heeft erkend.
“Het is een moeilijke beslissing. Het is een beslissing die we hebben uitgesteld. Het is een beslissing waarvoor we goed moesten kijken naar de potentiële schade aan burgers,” zei Sullivan. “En toen we dat allemaal bij elkaar voegden, was er een unanieme aanbeveling van het nationale veiligheidsteam, en president Biden besloot uiteindelijk, in overleg met bondgenoten en partners en in overleg met leden van het Congres, om verder te gaan met deze stap.”
“We hebben het gevoel dat dit op geen enkele manier de zeer sterke eenheid die we hebben richting de NAVO-top in Vilnius volgende week zal verstoren,” voegde hij eraan toe.
Agenda top
De top van dit jaar komt op een kritiek moment. Sommigen noemen het de belangrijkste bijeenkomst sinds de Koude Oorlog of misschien wel sinds de oprichting van de NAVO in 1949.
Oekraïne zal naar verwachting een belangrijk agendapunt zijn op de top van dit jaar, met bondgenoten die het toekomstige lidmaatschap van het land, veiligheidsgaranties en hulp voor de door oorlog verscheurde natie bespreken.
De kwestie van het verhogen van de uitgavendoelstelling, een belangrijk aandachtspunt voor voormalig president Donald Trump, zal dit jaar ook worden besproken tijdens de top in Vilnius.
De NAVO-leden beloofden bijna tien jaar geleden om hun defensie-uitgaven te verhogen tot 2 procent van hun bruto binnenlands product (bbp). Er zijn echter nog steeds veel landen die dit doel niet hebben gehaald.
Amerikaanse wetgevers willen dat het doel van 2 procent een bodem wordt in plaats van een plafond.
“Er is grote hoop dat de NAVO-bondgenoten op de top van volgende maand zullen instemmen met harde toezeggingen en lastenverdeling, met name door te verduidelijken dat de NAVO-doelstelling voor defensie-uitgaven van 2 procent van het BBP als een bodem moet worden beschouwd,” zei Rep. Thomas Kean (R) in juni tijdens een hoorzitting van de subcommissie Buitenlandse Zaken van het Huis over Europa.
Slechts zeven landen—de Verenigde Staten, Estland, Griekenland, Letland, Litouwen, Polen en het Verenigd Koninkrijk—haalden het bestedingsdoel van 2 procent in 2022.
De weg van Oekraïne naar lidmaatschap
Oekraïne heeft vorig jaar een officieel verzoek ingediend om lid te worden van de alliantie. Het is echter onwaarschijnlijk dat het land zal toetreden tot de oorlog in Oekraïne voorbij is. Artikel 5 van het Noord-Atlantisch Verdrag stelt het principe van collectieve verdediging vast, wat betekent dat elke aanval op een NAVO-lid “wordt beschouwd als een aanval tegen hen allen.”
Het lidmaatschap van Oekraïne zou in wezen neerkomen op een oorlogsverklaring aan Rusland. Dus ik denk niet dat dat in de buurt komt,” zei Sean Monaghan, gastmedewerker in het programma Europa, Rusland en Eurazië bij CSIS, tijdens een persbriefing.
“Maar buiten het NAVO-lidmaatschap als de oorlog voorbij is, is er een breed spectrum aan standpunten onder de bondgenoten, die een soort consensus zullen moeten vinden in Vilnius,” zei hij.
De Verenigde Staten, Duitsland en de zuidelijke NAVO-partners zijn voorzichtiger over het lidmaatschap van Oekraïne, terwijl de Baltische staten en Oost-Europese landen zoals Polen de meest havikachtige en assertieve houding aannemen.
“Ik denk dat de middenweg is waar we waarschijnlijk zullen uitkomen,” voorspelde Monaghan, implicerend dat tijdens de top bondgenoten zich zullen inzetten voor een weg naar lidmaatschap van Oekraïne na de oorlog.
De media zullen echter nauwlettend toezien op het standpunt van Biden over de deelname van Oekraïne, aangezien hij vorige maand verklaarde dat zijn regering het niet “gemakkelijk” zou maken voor Kiev om lid te worden van de NAVO.
Toen hem door verslaggevers werd gevraagd naar de kansen van Oekraïne om toe te treden tot de trans-Atlantische alliantie, zei Biden: “Nee. Omdat ze aan dezelfde normen moeten voldoen. Dus we gaan het niet gemakkelijk maken.”
Volgens Sullivan zullen de Verenigde Staten, de NAVO-partners en Oekraïne de kans krijgen om te debatteren over de hervormingen die nog nodig zijn om Oekraïne aan de NAVO-normen te laten voldoen.
“Dit zal dus in feite een mijlpaal zijn. Maar Oekraïne moet nog meer stappen zetten voordat het lid kan worden,” voegde hij eraan toe.
‘Gevaarlijkere wereld’
De NAVO-lidstaten hebben op 4 juli bevestigd dat de huidige secretaris-generaal Jens Stoltenberg nog een jaar aanblijft. De aankondiging kwam nadat de alliantie het niet eens kon worden over een kandidaat voor de leidinggevende functie.
“Vereerd door het besluit van #NAVO Bondgenoten om mijn termijn als secretaris-generaal te verlengen tot 1 oktober 2024,” schreef de heer Stoltenberg op Twitter.
“De trans-Atlantische band tussen Europa & Noord-Amerika zorgt al bijna 75 jaar voor onze vrijheid & veiligheid, en in een gevaarlijkere wereld is ons bondgenootschap belangrijker dan ooit.”
De verwachting is dat China dit jaar ook hoger op de agenda van de NAVO komt te staan, omdat Stoltenberg duidelijk maakte dat de Indo-Pacific strategie van de alliantie een nieuwe fase ingaat.
“Wat vandaag in Europa gebeurt, kan morgen in Oost-Azië gebeuren. Dus we moeten verenigd en standvastig blijven,” zei hij begin dit jaar tegen verslaggevers in Tokio.
Tijdens de NAVO-top van vorig jaar werd China voor het eerst als strategische prioriteit genoemd. De NAVO noemde Pekings ambities en “dwangbeleid” een bedreiging voor de “belangen, veiligheid en waarden” van het bondgenootschap.
“We zullen ons gedeelde bewustzijn vergroten, onze veerkracht en paraatheid verbeteren, en bescherming bieden tegen de dwangmatige tactieken van de Volksrepubliek China en pogingen om het bondgenootschap te verdelen”, luidde de verklaring van de top of het Strategisch Concept (pdf).
Russische binnenlandse politiek
Sommige waarnemers geloven dat de opstand van de Wagner-groep eind juni het leiderschap van Poetin in een relatief zwakke en verwarde positie heeft gebracht, wat een positieve ontwikkeling zou kunnen zijn voor het NAVO-bondgenootschap.
Biden verklaarde eerder dat de Verenigde Staten en NAVO-bondgenoten niet betrokken waren bij de opstand van de Wagner-huurlingengroep tegen president Vladimir Poetin.
Tijdens een evenement in het Witte Huis op 26 juni gaf Biden aan dat hij nauw contact had gehad met Amerikaanse bondgenoten om zich voor te bereiden op een reeks mogelijke scenario’s in Rusland na de opstand van de huurlingengroep en dat ze hadden besloten dat ze Poetin geen excuus zouden geven om het Westen of de NAVO de schuld te geven.
“We hebben duidelijk gemaakt dat we er niet bij betrokken waren. We hadden er niets mee te maken. Dit was onderdeel van een strijd binnen het Russische systeem,” zei Biden.
De kwetsbaarheid van Rusland zou tijdens de top besproken kunnen worden om te bepalen of er een kans is voor NAVO-leden om hun steun voor het geplande offensief van Oekraïne tegen Rusland te vergroten.
Lidmaatschap van Zweden
Het lidmaatschap van Zweden zal ook worden besproken op de top, aangezien het Scandinavische land wil toetreden maar wordt geblokkeerd door twee lidstaten—Turkije en Hongarije.
Het Hongaarse parlement besloot onlangs om de ratificatie van het Zweedse toetredingsverzoek uit te stellen tot de parlementszitting in de herfst. En Turkije stelt de goedkeuring van het Zweedse verzoek uit omdat het Noordse land er niet in is geslaagd om zijn veiligheidsproblemen op te lossen.
Zowel Zweden als Finland hebben zich tientallen jaren verzet tegen toetreding tot het bondgenootschap en kozen voor neutraliteit en ongebondenheid. Na de inval van Rusland in Oekraïne vorig jaar hebben beide landen hun standpunt echter opgegeven en een formeel verzoek ingediend om lid te worden van de NAVO.
Na maanden van uitstel bevestigde het Turkse parlement op 30 maart unaniem het Finse lidmaatschap, waardoor Finland in april het 31e lid van de militaire alliantie kon worden.
Na de top in Vilnius gaat Biden naar Helsinki om de toetreding van Finland tot het militaire bondgenootschap te herdenken. De vijfdaagse reis van de president naar Europa omvat ook een stop in Londen op 10 juli, waar hij koning Charles zal ontmoeten op Windsor Castle en premier Rishi Sunak.
De NAVO-top volgend jaar wordt gehouden in Washington en zal naar verwachting historisch zijn, omdat het dan 75 jaar geleden is dat het militaire bondgenootschap in 1949 werd opgericht.
Gepubliceerd door The Epoch Times (7 juli 2023): US, NATO Allies to Tackle Unprecedented Security Challenges at Crucial Summit Next Week