Buitenlandse investeringen verlaten China.
De helft van de $250 miljard tot $300 miljard aan buitenlandse obligatiebeleggingen sinds 2019 is weggehaald en Amerikaanse private equity en durfkapitaalinvesteringen in China zijn met meer dan 50 procent gedaald, volgens een rapport van JP Morgan van vorige maand.
Buitenlandse directe investeringen in China bereikten in het tweede kwartaal van dit jaar een dieptepunt in 25 jaar met 4,9 miljard dollar, met een jaar-op-jaar daling van 87 procent, volgens Chinese officiële gegevens.
Gegevens van Bloomberg en fDi Markets over nieuwe investeringsprojecten—een veelzeggender indicator voor de vraag of buitenlandse bedrijven nog steeds in het land investeren—laten een daling van 40 procent zien, van 120 miljard dollar in 2019 naar 74 miljard dollar in 2020, en een verdere daling van 45 procent naar 41 miljard dollar in 2022—het laagste cijfer sinds 2010.
Hoewel financiële transacties gemakkelijk en zonder veel vertraging te volgen zijn, kan het jaren duren voordat gegevens over directe buitenlandse investeringen de diversificatie van westerse bedrijven uit China weerspiegelen.
Daarom zou Peking zich niet bewust kunnen zijn van hoe slecht het werkelijk gesteld is met de directe buitenlandse investeringen, waarschuwden analisten van de Rhodium Group, een toonaangevend onderzoeksbureau voor de Chinese economie, in een recent rapport.
“Te midden van een bredere structurele vertraging van de Chinese economie kunnen de vertraagde reacties bijdragen aan verdere verliezen in productiviteit en economische groei”, aldus het rapport.
De impliciete veronderstelling hierbij is dat het voorkomen van economische verliezen een prioriteit is voor de Chinese Communistische Partij (CCP). Sommige China-experts betwisten dit echter.
“Het is niet zo dat Xi Jinping en het leiderschap van de CCP een hekel hebben aan economische groei—het is gewoon geen prioriteit,” vertelde Derek Scissors, hoofdeconoom van onderzoeksbureau China Beige Book en senior fellow bij de in Washington gevestigde denktank American Enterprise Institute, aan The Epoch Times.
“De prioriteit is controle over de samenleving, inclusief de economie. Dus als er een afweging moet worden gemaakt tussen economische controle en groei, kiezen ze voor controle”, zegt hij.
“En als wij zeggen: ‘Oh, weet je, je zou sneller kunnen groeien. Waarom doen jullie deze dingen? Het antwoord is duidelijk: omdat dat niet hun prioriteit is.”
De heer Scissors en andere experts vertelden The Epoch Times dat algemene economische groei niet bovenaan de agenda staat van de Chinese regimeleider Xi Jinping. In plaats daarvan ondergaat China opzettelijk een paradigmaverschuiving in zijn interactie met de wereldeconomie en is het bezig met het screenen en filteren van buitenlandse investeerders die loyaal zijn aan de heer Xi.
Als gevolg daarvan tart China’s algemene politieke en zakelijke landschap ervaringen uit het verleden, zeiden ze, en westerse interpretaties zullen de verkeerde veronderstellingen maken over China—nog meer dan voorheen.
3 fasen van directe buitenlandse investeringen
Toen de Amerikaanse minister van Handel Gina Raimondo in augustus China bezocht, waarschuwde ze dat het land “oninvesteerbaar” zou kunnen worden als er geen einde komt aan het onvoorspelbare officiële gedrag, zoals invallen bij Amerikaanse bedrijven. Dit jaar werd in maart een inval gedaan in het kantoor van Mintz Group in Peking, in april in het kantoor van Bain & Co. in Shanghai en in mei in kantoren van Capvision Partners in verschillende steden.
Het Chinese bedrijfsklimaat voor Amerikaanse bedrijven is niet altijd zo geweest.
Mike Sun, een in de VS gevestigde zakenman met tientallen jaren ervaring in het adviseren van buitenlandse investeerders en handelaren die zaken doen in China, herinnerde zich dat de eerste generatie Amerikaanse investeerders het Chinese vasteland bezocht met een pioniersgeest. Hij sprak met The Epoch Times onder een schuilnaam om zijn zaken in China te beschermen.
In het begin van de jaren 90 zei hij tegen een Joodse Amerikaanse zakenman: “Ik wil de Marco Polo van Amerika zijn,” verwijzend naar de Italiaanse ontdekkingsreiziger die Europeanen in China introduceerde. De zakenman sprak vloeiend Mandarijn en was getrouwd met een Chinese vrouw.
In die tijd was China vol mogelijkheden.
Als investeren in China in die jaren aanvoelde als een avontuur, dan werd het in het volgende decennium, van 2000 tot 2012, een no-brainer. Je zou wel gek zijn geweest om niet in China te investeren, herinnert de heer Sun zich.
De kroon op het werk van het communistische regime waren de Olympische Spelen van 2008 in Peking, zei hij. Toen de Amerikaanse president George W. Bush en zijn gezin naast de Chinese minister van Buitenlandse Zaken Yang Jiechi zaten tijdens de basketbalwedstrijd tussen China en de Verenigde Staten, werd dit een symbool voor de acceptatie van de CCP door de internationale gemeenschap.
China was de “fabriek van de wereld” geworden nadat het in 2001 lid werd van de Wereldhandelsorganisatie. Volgens gegevens van de Wereldbank steeg het aandeel van China in de wereldwijde toegevoegde waarde van 9 procent in 2004 naar 22 procent in 2012 en 30 procent in 2022.
Maar het aantreden van de heer Xi in maart 2013 luidde een ander decennium in. In 2015 startte de leider zijn industriële “Made in China 2025”-plan, gericht op wereldwijde dominantie in geavanceerde productiesectoren zoals halfgeleiders en nieuwe energie.
Om dit doel te bereiken moedigde het regime grootschalige diefstal van technologie uit westerse landen aan.
In de ogen van de heer Sun heeft de heer Xi de integratie van China in de rest van de wereld omgekeerd, een trend die de voorgaande twee decennia had bepaald.
“Xi wil niet dat China een tweede Rusland wordt,” zei dhr. Sun.
Tussen 2014 en 2016 ging Rusland gebukt onder een financiële crisis door de scherpe prijsdaling van ruwe olie, een belangrijk exportproduct, en internationale sancties als gevolg van de annexatie van de Krim. Sindsdien zijn de groeivooruitzichten van Rusland somber gebleven door de uitdagingen bij het diversifiëren van zijn belangrijkste industrieën en de aanhoudende westerse sancties, volgens de Europese denktank Bruegel.
Nadat Rusland in februari 2022 Oekraïne binnenviel, kreeg het land meer dan 13.000 beperkingen opgelegd. De sancties hebben Rusland afgesneden van geavanceerde technologiesectoren in het buitenland en dwingen het land opnieuw zijn toevlucht te nemen tot de handel in energiegrondstoffen om de groei van zijn economie te ondersteunen, volgens bevindingen van de Carnegie Endowment for International Peace, een denktank in Washington.
De heer Sun zei dat de veranderingen in China de afgelopen twee tot drie jaar duidelijker zijn geworden, samenvallend met de COVID-19 pandemie, waarin de heer Xi zijn consolidatie van de macht grotendeels heeft voltooid.
Dat is wat Meng Jun, een Chinese ondernemer, naar eigen zeggen heeft ervaren.
De heer Meng had een bedrijf in rubberproducten met een jaaromzet van 15 miljoen dollar. In 2021, toen de rest van de wereld weer openging, begon zijn fabriek in Nanning, de hoofdstad van de Zuid-Chinese provincie Guangxi, weer orders te ontvangen. Hij kon de productie echter niet hervatten vanwege de COVID-19 lockdowns van het regime.
Aanvankelijk kon hij lokale ambtenaren omkopen zodat zijn fabriek ‘s nachts kon draaien terwijl andere fabrieken dicht moesten blijven. Maar later wilde niemand de regels buigen omdat de ambtenaren hun baan niet wilden verliezen door de mogelijkheid dat een COVID-19 geval zou worden getraceerd naar een niet-geautoriseerde fabriek die opereerde onder China’s zero-COVID beleid. Hij verloor miljoenen.
Vorig jaar sloot hij het bedrijf en vertrok naar de Verenigde Staten.
“Xi Jinping kreeg totale controle over de Chinese samenleving en dat wist hij,” vertelde Meng aan The Epoch Times.
“Hij had het getest in de drie jaar van lockdown. Alleen al met een paar mensen in een buurtcomité—de laagste controle-eenheid van de CCP in stedelijke gebieden—die witte jassen droegen, durfde niemand in de appartementencomplexen met een bevolking variërend van een paar duizend tot tienduizenden de regels te trotseren en weg te gaan.”
Xi Jinping kreeg totale controle over de Chinese samenleving. …[Tijdens de COVIC lockdown] niemand in de appartementencomplexen met een bevolking variërend van een paar duizend tot tienduizenden durfde de regels te trotseren en te vertrekken.
Meng Jun, ondernemer
Volgens Mr. Sun moet niemand de economie van China bekijken door de lens van de westerse economie. “Westerlingen denken dat de Chinese economie zo slecht is met een hoge jeugdwerkloosheid en een insolvente vastgoedsector, maar Xi vindt het prima.”
Meneer Scissors is het daarmee eens: “Het doel van Xi en de Partij is om ervoor te zorgen dat ze de economie onder controle hebben, en dat gaat prima. Dus zij zien hier geen crisis, en ik denk dat ze gelijk hebben.”
Opzettelijk vage wetten
Volgens de 2023-enquête van de U.S.-China Business Council heeft meer dan een derde van de Amerikaanse bedrijven hun geplande investeringen in China het afgelopen jaar teruggeschroefd of gepauzeerd. Hun grootste zorgen zijn geopolitiek en binnenlands beleid.
Op 3 oktober kondigde Capvision Partners, een van de Amerikaanse bedrijven waar eerder dit jaar een inval plaatsvond, aan dat het een door de Chinese autoriteiten goedgekeurde “rectificatie” had voltooid. Het bedrijf herhaalde de dictaten van de CCP en beloofde “het voortouw te nemen in het waarborgen van de veiligheid in de adviessector” en “een klein deel bij te dragen aan de modernisering van de Chinese stijl.” Kort na de inval beweerde de Chinese propaganda dat de consultants van Capvision betrokken waren bij internationale spionage.
Naast de invallen is het Westerse management naar verluidt verboden China te verlaten.
Volgens de in Spanje gevestigde mensenrechtengroep Safeguard Defenders heeft China nu 15 verschillende uitreisverboden die de autoriteiten in staat stellen iemand te verbieden het land te verlaten.
De heer Sun zei dat hij een uitreisverbod kreeg nadat de heer Xi de CCP overnam. Op basis van zijn ervaring zei hij dat politieafdelingen, waaronder die op het niveau van de townships, een uitreisverbod kunnen opleggen aan een persoon in het openbare veiligheidssysteem. Grensbewakingsambtenaren die een uitreisverbod opleggen, geven geen rechtvaardiging, tenzij de persoon met het verbod ook gearresteerd is.
Een uitreisverbod kan enkele maanden tot jaren duren en er wordt niet formeel meegedeeld wanneer het wordt opgeheven. Mensen met een uitreisverbod moeten hun persoonlijke netwerken gebruiken om de echte reden te achterhalen en proberen het land te verlaten om te zien of het verbod nog steeds van kracht is.
De heer Sun weet niet precies hoelang zijn uitreisverbod duurt. Zijn advocaat schatte dat het meer dan een jaar was.
“Het is alsof een persoon virtueel opgesloten zit om redenen die de persoon zelf niet kent, en de sleutel in handen is van iemand anders,” zei dhr. Sun.” Een persoon kan op afstand bestuurd worden; dat is het geval in China.”
Hij zei dat de toenemende uitreisverboden in China hem deden denken aan het geval van een voormalige Chinese chef van de Australische mijnbouwgigant Rio Tinto Group. Stern Hu, een Chinese Australiër, werd in juli 2009 beschuldigd van het “lekken van staatsgeheimen” en in maart 2010 veroordeeld tot 10 jaar gevangenisstraf voor “omkoping en schending van handelsgeheimen.”
Het is alsof een persoon virtueel opgesloten zit om redenen die de persoon zelf niet kent, en de sleutel in handen is van iemand anders.
Mike Sun zakenman
De heer Sun zei dat de echte reden voor het lot van de heer Hu was dat Rio Tinto terugkwam op de verkoop van een belang in belangrijke activa aan het staatsbedrijf Aluminum Corporation of China. Bloomberg meldde dat het bedrijf Henry Kissinger had ingehuurd om de arrestatie van Hu en drie andere werknemers op te lossen, hoewel de voormalige Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken zei dat hij niets voor hen kon doen. Hu werd in 2018 vrijgelaten nadat hij acht jaar in een gevangenis in de buurt van Shanghai had gezeten. Zijn termijn werd verkort omdat hij “gehoorzaamde aan management en onderwijs,” aldus het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken.
Als we snel vooruitspoelen naar 2023, is het risico op overtredingen en de kosten van niet-naleving nog hoger.
“De anti-spionage wet bevat vage termen die door de CCP geïnterpreteerd kunnen worden. De partij creëert deze onzekerheid opzettelijk zodat buitenlandse investeerders niet weten wat ze moeten doen en het risico niet kunnen vermijden, behalve door de CCP te gehoorzamen”, aldus Sun.
Eerder dit jaar breidde het regime de 2014 anti-spionage wet drastisch uit, waardoor de autoriteiten verregaande bevoegdheden kregen om alles te onderzoeken wat volgens de partij van invloed is op de nationale veiligheid.
“Het is om angst te creëren zodat mensen niets aanraken dat ook maar de geringste mogelijkheid heeft om problemen uit te lokken,” voegde hij eraan toe.
De denktank Foundation for Defense of Democracies heeft een soortgelijke trend waargenomen. “Peking herontwerpt de voorwaarden voor buitenlandse bedrijven met een reeks nieuwe wetten en regels die erop gericht zijn om investeerders om te buigen naar de prioriteiten van de regerende partij en om buitenlandse toezichthouders irrelevant te maken”, verklaarde de groep vorige maand in een rapport.
De heren Sun en Meng zeiden dat de toekomstige “uitverkorenen” om geld te verdienen in China degenen zouden zijn die loyaal zijn aan de heer Xi en de CCP.
Toch moet er een prijs worden betaald.
De heer Meng werd eens om 2 uur ‘s nachts gewekt door een telefoontje van een CCP-functionaris op provinciaal niveau en moest onmiddellijk honderdduizenden yuan afleveren omdat de functionaris geld nodig had om te gokken. Een andere keer moest hij een duur hotel in de provincie Guangxi runnen om partijfunctionarissen gratis te entertainen. Zijn partners namen het hotel in 2005 over nadat hij regelmatig tussen Guangxi en Peking begon te reizen.
Hoewel buitenlandse zakenmensen misschien niet zo ver hoeven te gaan om in de gunst te komen van ambtenaren, zou de vernedering vergelijkbaar kunnen zijn, zei Meng, eraan toevoegend dat het Chinese bedrijfsklimaat belachelijk wordt door officiële propaganda die mensen oproept om de “Xi Jinping Gedachte” in hun “hersenen, harten en zielen” te graveren.
Voor Meng zou dat een leven zonder waardigheid hebben betekend. Dus verliet hij China in april 2022.
Wat ligt er in het verschiet?
Ondanks de risico’s zijn veel zakenmensen nog steeds bereid om de nieuwe regels rond investeren in China te begrijpen, zei de heer Sun, omdat de enorme markt van het land per slot van rekening zo verleidelijk is.
Bij gebrek aan ingrijpende sancties tegen China zullen Amerikaanse kapitalisten de markt niet opgeven. De heer Sun zei dat hij twee scenario’s kan bedenken die een uittocht zouden veroorzaken: een Chinese invasie van Taiwan of de gewelddadige onderdrukking door het regime van een intern protest op een vergelijkbare schaal als het bloedbad op het Tiananmenplein in 1989.
De heer Meng zei dat hij niet denkt dat economische kwesties Xi ten val zullen brengen. Maar als anti-Xi leiders de leider kunnen bestempelen als iemand die een ernstige politieke fout heeft begaan (bijvoorbeeld door Rusland te steunen in de oorlog in Oekraïne—als Rusland wordt verslagen), kunnen ze hem misschien dwingen af te treden.
Hoe de toekomst er ook uitziet, het Chinese zakenlandschap maakt een structurele verschuiving door.
“Ik denk dat Xi Jinping de voorkeur geeft aan minder buitenlandse participatie in de Chinese economie,” zei Meneer Scissors.
“Dus als hij buitenlandse participatie kan houden op gebieden waar hij dat wil, en andere buitenlandse participatie afneemt, vindt hij dat helemaal prima.”
Gepubliceerd door The Epoch Times (20 oktober 2023): Why US Businesses Can’t Wait to Get Out of China
